Suçiçeği (varicella)
Suçiçeği ya da varicella, çocukluk çağının en sık görülen hastalıklarından birisidir ve varicella-zoster virüsü tarafından meydana getirilir. İnsanların çoğu bu enfeksiyonu, çocukken geçirir.
Bütün vücudu kaplayan, kaşıntılı bir deri döküntüsü, suçiçeğinin en kolay tanınan özelliğidir. Suçiçeğine yakalanan çocuklarda ayrıca uyuşukluk bulunabilir ve ateş yükselir.
Suçiçeği; hava yoluyla, öksürük, hapşırma veya konuşma sırasında kişiden kişiye kolayca bulaşabilir. Kabarcıklardaki sıvı da virüsü bulaştırabilmektedir. Virüse temasla hastalığın ortaya çıkması arasında genellikle 2-3 hafta vardır. Hastalık, deri döküntüsünün belirmesinden önceki 1-2 günle, bütün kabarcıkların genellikle 4-5 gün içerisinde kurumasına kadar geçen süre arasında kalan dönemde bulaşır.
Suçiçeği genellikle hafif bir hastalıktır; rahatsızlık verir ancak genelde tehlikeli olmamasına rağmen bazı sorunlara yol açabilir. Örneğin kabarcıklar enfekte olabilir, bazı çocuklarda ensefalit (beynin iltihaplanması) gelişebilir. Suçiçeğine yakalanan, 1 yaşından küçük her 100 000 bebeğin 4'ü; 1-14 yaş grubundaki her 100 000 çocuğun 1'i ölür. Bir kadın doğumdan hemen önce veya sonra suçiçeğine yakalanırsa, bebeği ileri derecede hastalanabilir ve bu gibi bebekler çabucak tedavi edilmezse, her 3 bebekten 1'i ölür.
Suçiçeği ciddi bir hastalık olmamasına rağmen, anne-babanın hasta çocuklarına bakabilmek için işe gidememesi nedeniyle de aile sorunları yaratabilir. Suçiçeğine yakalanan her 500 çocuktan veya her 50 erişkinden yaklaşık 1'inin hastaneye yatırılması gerekir.
Suçiçeği iyileştikten sonra virüs, vücuttaki varlığını devam ettirir ve yıllar sonra, zona (herpes zoster) adı verilen, ağrılı bir hastalığa neden olabilir.
Suçiçeği Aşısı
Suçiçeğinin aşısı, canlı virüs aşısıdır. Dünyanın bazı bölgelerinde, örneğin Japonya'da 20 yıldan daha uzun süredir kullanılmakta olan bu aşı Amerika'da 1995 yılında ruhsat almıştır
12-18 aylık çocuklara tek bir doz suçiçeği aşısının yapılması önerilmektedir. Bu aşı genellikle KKK aşısıyla aynı zamanda uygulanır. Bu aşıyı yaptırmamış olan çocuklar, 13 yaşına girinceye kadar herhangi bir zamanda aşılanabilir. 13 yaşına girdikleri halde aşıyı yaptırmamış olan ergenler ve erişkinler, 4-8 hafta arayla 2 doz aşıya ihtiyaç gösterir.
Suçiçeği aşısı yaptıranların %70-90'ı bu hastalıktan korunur ve aşı, şiddetli suçiçeğini %95'i aşan oranlarda önler. Japonya'da bu aşıyı 20 yıl önce yaptıranlarda sağlanan korunma, günümüzde de devam etmektedir. Amerika'da aşının ruhsat öncesindeki testleri sırasında aşı yaptırmış olanlardaki bağışıklık, günümüzde de devam etmektedir. Aşının, ömür boyu bağışıklık sağlaması beklenir.
Bazen çocuk aşıya cevap verse bile hafif bir suçiçeğinin gelişmesi mümkündür (her 100 çocuktan 1-2 tanesinde).
Suçiçeği aşısı yaptıran çocukların, ailedeki diğer, bağışık olmayan bireylere bu hastalığı bulaştırmasından endişe edilebilir ama bu, çok enderdir ve aşılanan çocukta deri döküntüleri geliştiyse görülebilir. Herhangi bir bağışıklık sorunu olan kişilerin suçiçeği aşısı olduktan sonra deri döküntüsü gelişen çocuklarla, aynen suçiçeğine yakalananlarla olduğu gibi temas etmemesi, güvenlik önlemi olarak düşünülebilir.
Suçiçeği Aşısının Yan Etkileri
Suçiçeği aşısı son derece güvenlidir. Bazı çocuklarda (aşılanan her 5 çocuğun yaklaşık 1'inde) aşı yerinde acı hissedilir ve kızarıklık görülür; yine bazı çocuklarda, aşıdan 1-5 hafta sonra hafif deri döküntüsü (yaklaşık 5 tane leke tarzında) gelişir.
Bütün aşılar veya ilaçlar gibi suçiçeği aşısı da, içerisindekilere karşı allerjisi olan insanlarda ciddi reaksiyonlara teorik olarak yol açabilir. Çocuklarda uygulanan suçiçeği aşısına karşı ciddi reaksiyonlar, çok ender (her 1 milyon dozda yaklaşık 1) görülür.
Önlemler
Doktorun bir çocukta suçiçeği aşısını geciktirmesine veya hiç uygulamamasına yol açabilecek çeşitli nedenler vardır:
· Jelatine veya neomisin adındaki antibiyotiğe karşı şiddetli alerjisi olan çocuklarda Suçiçeği aşısı yapılmamalıdır.
Bir doz suçiçeği aşısı sonrasında şiddetli (yaşamı tehlikeye sokan) allerjik reaksiyon gelişen bir çocukta, daha başka bir doz uygulanmamalıdır.
· Bağışıklık sistemi kanser veya HIV enfeksiyonu ya da steroidler gibi ilaçlar nedeniyle baskı altında olan çocuklar, suçiçeği aşısından önce doktor tarafından değerlendirilmelidir.
· Yakın zaman kan veya kan ürünleri verilmiş olan çocuklarda suçiçeği aşısından önce birkaç ay beklemekte yarar vardır.
· Suçiçeği aşısının ya diğer herhangi bir aşının yapılması planlanan günde orta veya ileri derecede şiddetli herhangi bir hastalığı olan bir çocukta aşı uygulanması, iyileşinceye kadar olasılıkla ertelenmelidir.
Suçiçeği aşısından sonra . . .
Çocuğunuzda herhangi bir ciddi ya da alışılmadık reaksiyon gelişirse, hemen bir doktor çağırın veya çocuğunuzu doktora götürün.