5 Adımda Verimli Sabahlar
Peygamber Efendimiz
sallallahu aleyhi vessellem, Allah’a ümmete sabahın erken vakitlerinde bereket bağışlaması için şöyle dua etmiştir: “Ey Allah’ım, sen ümmeti (yani sabahın o vakitlerinde yaptıkları şeyleri) sabah vakitlerinde bağışla.”
(Sünen-i İbn Mace)
Ve Allah, Duha suresinde Peygamber Efendimizi
sallallahu aleyhi vessellem sevindirmeden önce sabahın erken vakitleri üzerine yemin etmiştir. Sünen-i İbn Mace’de rivayet edildiğine göre: “Peygamber Efendimiz bir ordu hazırladığında, orduyu gün başladığında yola çıkartırdı. Şakir El-Hamdi ise ticaret ile uğraşan bir adamdı ve mallarını gün başladığında yollardı, bu şekilde serveti büyüdü ve bollaştı.”
Güneş doğduktan çok sonra bile yatakta kalmayı tercih ettiğimiz için birçoğumuzun kendimizi mahrum bıraktığı bağışlanma… Bu bağışlanmadan payımızı alabilmek için erken kalmak şart. Bunu başarmanın da tek yolu ‘Erken Yatmak’.
1. Sünneti İhya Etmek
Dedelerimiz ve büyük dedelerimiz günümüze nazaran daha sağlıklı ve hareketli bir yaşam sürmüşlerdir. Bunun sebeplerinden biri de erken yatıp erken kalkmalarıdır. Alllah geceleri bizlere dinlenmek için vermiş ve Kuranı Kerim’de şöyle demiştir:
“Ve uykunuzu dinlenme zamanı kıldık.”
(Nebe,9)
Ancak akıllı telefonların, televizyonların yatak odalarımıza işgali ve bilgisayar oyunlarına olan bağımlılığımız bizleri gecenin geç saatlerine kadar uykudan alıkoyuyor. Bu yüzden de Peygamber Efendimizin(sav) sünnetini yerine getirmeyip ihmal etmiş oluyoruz. O (sav) ise sahabelere yatsı namazından önce uyumayı ve namazdan sonra gereksiz muhabbetlere girmeyi –ilmi sohbetler hariç- yasaklamıştır.
Ebu Berze(r.a) şöyle rivayet ediyor: “O (Peygamber Efendimiz) yatsı namazından önce uyumayı, yatsıdan sonra da konuşmayı hoş görmezdi.”
[Sünen-i Ebu Davud]
Yalnızca bu bile erken uyumak için yeterince teşvik edici değil mi? Eğer bunu uygulamaya başlarsak, bir sünneti diriltmiş olacağız inşaallah. Teheccüd namazı ise farz namazlardan sonraki en iyi namazlardan biridir. Ve bir kimse erkenden uyursa o kimsenin gece boyunca teheccüd namazını kılmak için kalkması da daha muhtemeldir.
Ayrıca sabahın erken vakitlerinde bizim için hem ruhani hem de sağlık açısından faydalar bulunmaktadır.
2. Sabah Vaktinin Ruhani Nimetleri
Yüce Allah Kuranı Kerimde şöyle buyurmuştur:
“Güneşin dönmesinden gecenin karamasına kadar namaz kıl, bir de kıraatiyle seçkin olan sabah namazını. Çünkü sabah namazında gece ve gündüz melekleri hazır bulunur.”
[İsra, 78]
Peygamber Efendimiz
sallallahu aleyhi vessellem de seher vaktindeki namazla ilgili olarak şöyle demiştir:
“Sabah namazından önce iki rekât bir namaz dünya ve içindekilerden daha kıymetlidir.”
[Müslim, 725. Tirmizi, 418.]
Bir başka rivaytete göre: “Şüphesiz ki bu iki rekâtlık namaz bana tüm dünyadan daha sevimlidir.”
[Müslim, 725.]
Sabah vakitlerinin sağlık açısından da birçok faydası bulunmaktadır:
- Rahatlamış bir zihin: Gece yatılan huzurlu bir uyku, günlük meşgalelerimizin verdiği fiziksel ve zihinsel stresi azaltır. Zihni ve vücudu rahatlatır. Verimsiz bir uyku ise kalp krizi ve diğer hastalıkların ortaya çıkışını tetikler.
- Zihni geliştirir: Erken uyumak zihninizin düşünceleri toparlamasına olanak sağlar. Dinç bir zihinle erken uyanmak da bu düşüncelerin yeniden hatırlanmasına yardımcı olur.
- Kahvaltı için zaman kazandırır: Kahvaltı güne başlamak için yapılacak en önemli şeylerden biri. Ancak bizler çoğu zaman uyandığımızda bu vakti kaçırıyoruz. Oysaki bağırsaklarımızı korumak için erken uyanmak ve en geç saat 10’a kadar kahvaltı yapmak çok önemli.
- Pozitif başarım: Yetersiz uyku, düşünme yetinizi altüst eder, stres ve konsantrasyon bozukluğu ile karşı karşıya bırakır. Tüm bu stres faktörleri gün içindeki performansınızı olumsuz yönde etkiler.
- Metabolizmaya yardımcı olur: Vücut içindeki istenmeyen atıkların vücuttan uzaklaştırılması bir ihtiyaçtır. Bunu sağlayacak enerji içinse vaktinde yemek yemeli ve vaktinde uyumalıyız.
3. Erken kalkmanın Kişiye Özel Faydaları
Yüksek Üretkenlik: Dünya sabah 6’da çok daha sessiz bir yer. Günün bu saatlerinde çocuklarınız muhtemelen uykuda ve işyerleri de henüz açılmamış durumda oluyor. Güne bir adım önde başlamak için bu vakitleri değerlendirebilirsiniz. Günlük planınızı yapabilir, ek işlerinizi halledebilir, birikmiş e-maillerinizi gözden geçirebilir, spor yapabilir ya gün içerisinde size mani olan işlerinizi aradan çıkarabilirsiniz.
Yüksek Hayalgücü: Birçok yazar ve ressam en üretken oldukları vakitlerin sabahın erken saatleri olduğunu belirtiyor. Yani zihniniz açık ve dinçken. Bu kimseler yazma gibi hayalgücü gerektiren işlerine sabah vakitlerinde yoğunlaşarak günlerini organize etmeyi öğrenmişler.
Daha az stres: Bunu yapmanın iki yolu var. İlki, gün içinde ekstra vakit harcayarak işlerinizi halletmek ve böylelikle zihninizdeki karmaşandan kurtulmak. Diğer yol ise sabah saatlerini tefekkür için kullanarak stresinizi azaltmak. Eğer işiniz zamana bağlı bir işse, onu yine kendi zamanında yapabilir, ekstra sabah vakitlerini de tefekkürle geçirebilirsiniz. Ayrıca zihninizdeki düşüncelerinizi günlüğünüze yazabilir, ruhuna önem veren biriyseniz namaz kılarak ya da Kuran- Kerimi okuyarak bu vakti değerlendirebilirsiniz.
Daha çok spor: Midenize hükmedememekten yorulduysanız ve gün içinde spor yapmaya vaktiniz yoksa ya da spor salonuna gitme hevesiniz işten sonra uçup gidiyorsa, alarmınızı bir saat erkene kurun ve güne sporla başlayın. Erkenden yapılan bu spor motivasyonunuzu arttırmakla kalmayacak gün içinde dinlenmenize de yardımcı olacaktır. Sporu çoktan aradan çıkarmış olmanın verdiği o memnuniyeti söylemeye bile gerek yok sanırım. Ayrıca birçok araştırma da gösteriyor ki düzenli spor yapan kimseler daha olumlu bir ruh haline sahip ve daha az stresten muzdarip.
4. İyi Bir Gece Uykusu - Kansere Karşı Doğal Bir Aşı
Allah “Vedud”dur. Bizleri sever ve üzülüp sıkıntıya girmemizi istemez. Bununla ilgili Kuranı Kerimde şöyle buyuruyor:
“(Ey Muhammed!) Kuran’ı sana sıkıntıya düşesin diye indirmedik.”
[Ta Ha, 2]
Sağlıklı olmak Allah’ın biz everdiği bir lütuf ancak bu lütfu korumak da bizim sorumluluğumuz altında. Allah biz kullarını çeşitli hastalıklar ve zorluklarla imtihan ediyor olsa da bunları önlemenin ve bunlardan çıkışın yollarını da yine kendisi oluşturuyor.
Allah her birimizin beynine Pineal bezi adında bir bez yerleştirmiştir. Bu bezelye tanesi boyutundaki küçücük bez insan vücudunun biyolojik saati olarak biliniyor ve görme sinirleriyle de bağlantısı var. Her gün karanlık çöktükten sonra bu bez, “melatonin” adında kan ile birlikte vücutta dolaşan ve vücudu kanserden koruyan bir madde salgılamaya başlıyor. Yalnızca karanlıkta çalışıyor, ışığa maruz kaldığında ise çalışmayı durduruyor. Yani gece geç saatlere kadar ayakta kalmanız vücudunuzu bu günlük aşıdan mahrum bırakmanız demek. Araştırmalar gece süresinden daha fazla ışığa maruz kalan kimselerin birçok farklı kansere yakalanma riskinin de arttığını yönünde. Harvard Tıp Fakültesinden Eva S. Schernhammer The Washington’daki bir makalesinde “Malatonin tümör hücrelerinin büyümesini engelliyor. Bir kanser önleyici. Teori şu şekilde, eğer geceleri ışığa maruz kalırsanız vücudunuzda ortalamaya göre daha az miktarda melatonin üretilir ki bu da kanser riskini arttırır.” Bu, ayrıca, bizlere Peygamber Efendimizin(sav) uyumadan önce ışığı neden kapatmamız gerektiğinin de önemini gösteriyor.
“Gece yatarken, su kaplarının ağzını bağla, yemek kaplarının ağzını ört, yanan kandili söndür.”
[Müslim]
Allah’da şöyle buyuruyor:
“Biz, geceyi ve gündüzü birer ayet(delil) olarak yarattık. Nitekim Rabbinizin nimetlerini araştırmanız, ayrıca, yılların sayısını ve hesabını bilmeniz için gecenin karanlığını silip (yerine, eşyayı) aydınlatan gündüzün aydınlığını getirdik. İşte biz, her şeyi açık açık anlattık.”
(İsra,12)
5. Erken Uyumak - Ama Nasıl?
- Yatmadan en az 2-3 saat önce yemeyi bırakın.
- Yatmadan birkaç saat önce spor yapmaktan kaçının.
- Yatış vaktinize yakın vakitlerde kafein tüketiminden (kahve, çay, çikolata, alkolsüz içecekler) kaçının.
- Kendinize bir yatış saati belirleyin ve bu saate bağlı kalmaya çalışın. Yatmadan önce günün özetini çıkarın. Hala yapılması gereken işler varsa sabahın erken saatlerini kullanabilirsiniz. Sabah vakitleri, bu işlerinizi bitirmenizin en muhtemel olduğu vakitler.
- Akıllı telefonları ve bu tür aletleri yatağa giderken yanınıza almayın. Yastığınızın yanı başında dururlarsa sizi kesinlikle uykudan alıkoyacaklarıdır.
- Arkadaşlarınıza ve yakınlarınıza günlük konuşmalarınızın içerinde belirlediğiniz saatte yatacağınızı söyleyin. Bu şekilde acil olmadıkça sizi aramalarını, size mesaj yollamalarını engellemiş olursunuz.
- Siz de gerekli olmadıkça başkalarını aramaktan ve mesaj yollamaktan kaçının.
- Mümkünse uyurken telefonunuzu sessize alın. 7-8 saat ulaşılamaz olsanız da kötü bir şey olmaz inşaAllah. Herhangi bir olay olacaksa da, bu, telefonunuz açıkken bile olabilir.
- Sabah kalkmaya niyet edin, böylelikle kalkmaya muktedir olacaksınız inşaAllah.
Paylaşmak Sünnettir: