İşyerinde eleştiriyle nasıl baş edilir?

'Performans değerlendirmesi’ sözleri bile çalışanların tüylerini ürpertir.

İşçilerin bir yıl boyunca yaptıkları işleri değerlendiren bir süreçtir bu ve büyüklü küçüklü birçok şirkette olağan bir uygulama haline gelmiştir. 2014’teki bir araştırmaya göre, ABD’de şirketlerin hemen hemen yüzde 90’ı yılda en az bir kez bu tür resmi değerlendirmelere başvuruyor. Dünya çapında ise çalışanlarıyla teke tek performans görüşmesi yapan şirket oranı yüzde 78.

Peki bu değerlendirmede umduğunuzdan daha kötü bir sonuç çıkarsa ne olur?

Örnek üzerinden açıklama
Menajeriniz size son altı aylık ya da bir yıllık çalışmanızı daha farklı yapmış olmanız gerektiğini söylediğinde kolayca gerilip sıkıntıya girebilirsiniz. Fakat uzmanlar bu durumda hemen savunmaya geçmemek gerektiğini söylüyor. Kuzey Kaliforniyalı istihdam danışmanı Ruth Ross şunları öneriyor:

“Derin bir nefes alın ve eleştirileri daha iyi anlamanızı ve tespit etmenizi sağlayacak örneklerle daha ayrıntılı bir değerlendirme isteyin.

“Benden ne istediğinizi bilmiyorum demek yerine beklentiler konusunda netleşmek istediğinizi söyleyebilirsiniz. Ek bilgi ve bunu değerlendirmeniz için zaman isteyin. Bunun ardından ikinci bir görüşme de talep edebilirsiniz.”

Kendinizi kurban görmeyin
Bu değerlendirmeden incinmiş ve biraz surat asmak istiyor olabilirsiniz. Londra Ekonomi Okulu’nda yönetim doçenti Dr. Uta Bindl’a göre bu normaldir. “Özellikle işinizi seviyorsanız ve kariyerinizdeki başarınızla gurur duyuyorsanız kötü performans değerlendirmeleri egonuza darbe vurabilir.” Fakat duygularınızı işyerinde fazla paylaşmayın. “Olumsuz duygularınızı iş arkadaşlarınız ve patronunuzun önünde fazla dışa vurmayın. Kısa dönemde kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlayacak olsa da uzun vadede size yararı olmayacağı gibi zarar da verebilir.”

Onun yerine kibar ve profesyonel bir tutum takınmaya dikkat edin. “Olumsuz performans değerlendirmesini geliştirilebilecek bir durum olarak görün. Kişi olarak sizinle ilgili değildir. Kendinizi kurban olarak değil, gelecekte gelişmesine yardımcı olacağınız bir durumun aktif katılımcısı olarak görün.”

Ara verin
Değerlendirme sonucu üzüntüye kapıldınız ama günün geri kalan kısmını da işyerinde geçirmeniz gerekiyorsa kısa bir ara verin. Biraz neşelenmenizi sağlayacak bir şey yapın ve kendinizi daha sakin hissettiğinizde işe dönün. Eve gittiğinizde kendinize kısa bir yas zamanı tanıyabilirsiniz. Yakınlarınızla kendinizi iyi hissettirecek eğlenceli bir şey yapın.

Sonra ne yapmalı?
Hazır olduğunuzda değerlendirmeyi tekrar okuyun. Somut örneklerden hareketle gelişme planınızı yapın. Yeni bir görüşme ayarladıysanız orada değerlendirmeyi anladığınızı belirtip sizi ileri taşıyacak bir plan üzerinde birlikte çalışma önerisi getirin. Ross bu durumu “minnettarlık bildirme, bilgiyi alma konusunda açıklık ve değişime açık olma” şeklinde ifade ediyor.

Peki değerlendirmeye tümüyle katılmıyorsanız? Katıldığınız noktalardan başlayıp nasıl bir gelişme göstereceğinizi ve bunların tekrarlanmayacağını ifade ettikten sonra katılmadığınız noktaları nedenleriyle açıklayın. Ama bunu yapmadan önce yakın arkadaşlarınızla bir prova yapıp yanıtlarınızı değerlendirmelerini isteyin.

Dünyanın sonu değil
Her şeyi uygun perspektifle değerlendirmelisiniz. Olumsuz performans değerlendirmelerinin dünyanın sonu olmadığını, hatta olumlu kişisel değişim ve gelişime yol açabileceğini unutmayın.

Bu makalenin İngilizce aslını BBC Capital’da okuyabilirsiniz.
bbc