Doğal Ebeveynlik (ıngilizce “Attachement Parenting”
çocuğumuzu belli katı kurallar altında büyütmek yerine, onun kişisel ihtiyaçlarına kalbimizi ve aklımızı açarak, çocuğumuz hakkındaki bilginin bize rehber olmasına izin vermemiz demektir.
ılk olarak Amerikalı ünlü pediatrist Dr. William Sears tarafından kullanılan terim, Dr.Sears kitaplarında şöyle tarif ediyor:
Ebeveynlik daha önce hiç gitmediğimiz bir ülkeye yolculuk gibidir. Ülke hakkında rehber kitaplar okur, daha önce oraya gidenlerden bilgi alırız. Ancak o ülkeye vardığımızda oranın rehber kitaplarda olduğundan çok daha farklı olduğunu, bazen harika vakit geçirip, bazense ilk uçakla geri dönmek istediğimizi fark ederiz. Bebeğimiz doğduğunda da bazı şeyleri okuduklarımızdan tanısak da bazen sanki bambaşka bir yolculukta hissederiz kendimizi. Ancak nasıl yolculuk, o ülkede kaldıkça, çevreyi keşfettikçe kendimizi daha rahat ve daha iyi hissetmekse, ebeveynlik de bir anlamda bebeğimizi tanıyıp, onun sözsüz verdiği ipuçlarını anlayıp cevap verdikçe hem kendimiz hem de bebeğimiz hakkında öğrendiğimiz bunca şeyle yepyeni bir dünyaya kapı açmamızdır.
Doğal ebeveynlik kavramı 8 adımda inceleniyor:
1- Hamilelik, doğum ve ebeveynliğe hazırlık
2- Çocuğu Sevgi ve saygıyla beslemek
3- Çocuğun ıhtiyaçlarına kulak vermek
4- Tensel yakınlık
5- Gece boyunca ebeveynlik
6- ıstikrarlı ve devamlılık arz eden ilgi
7- Pozitif disiplin uygulamak
8- Kişisel ve aile hayatında denge kurmak
Doğanın, hormonlar ve diğer biyolojik yapılar aracılığıyla anne-bebek arasındaki bağı kurmak için gerekli ortamı hazırladığı mantığından yola çıkılır. Milyonlarca yıldır anneler, iç seslerini dinleyerek bu bağı en güçlü şekilde bebekleriyle kurmaktadır. Bebeği şımartma korkusuyla, onu hazır olmadan bağımsız olmaya zorlama çabaları bu bağı kesintiye uğratır. Doğanın bize verdiği muhteşem yetenekleri kesintiye uğratmadan kullanabilmemiz için doğal ebeveynlik kavramının tek yaptığı, bizlere yolculuğumuzda rehber olmaktır.
Bu kavram kimi ebeveynlerin kafasında soru işaretleri yaratır: Nasıl yani? Hiçbir kural koymayacak mıyız? Bu yüzden Dr. Sears, doğal ebeveynliğin ne olmadığını da açıklar.
Ebeveynlikte yeni bir stil değil
Tam tersine en eski yaklaşımlardan biri! Aslında anne-babalar yüzyıllardır bebeklerine bu şekilde bakıyorlardı. Ne zaman ki çocuk bakımı uzmanları çıkıp anne babalara, bebeklerini gözlemleyip ihtiyaçlarını anlamak yerine, kitapları okuyarak onları büyütmeleri söylediler, işler değişti.
Bebeğinizi terk edilmiş bir adada doğurduğunuzu düşünün. Doğal bir refleksle onu kucağınıza alırsınız, kucağınızda uyutur, onu bol bol emzirirsiniz.
Bana göre doğal ebeveynlik, işte bu: Bebeğinizle çocuğunuzla dokunma duyusunun ön planda olduğu bir ilişki. Sevginin yoğunluğunu her iki tarafça da sonsuz bir şekilde hissetmek.
Ben, oğlum K’yı kucak bebeği yapmıştım! O dönemde bu yaklaşımdan haberdar değildim. K. şu anda 25 aylık ve hala kucağımda, daha doğrusu “pepemde” (tepemde), pusetine binmeyi reddeden bir canavar…
Her şeye göz yummak demek değil
Tamam, doğal olacağız dedik de bu her şeye evet diyeceğimiz anlamına gelmiyor. Bakın Dr. Sears ne diyor:
“Bize bebeklerimizin ihtiyaçlarına anında cevap vermenin ve her an yanlarında olmanın, onu şımartacağı ve bebeğimizin bizi istediği şekilde parmağında oynatabileceği söylenir, biz de bu endişeyi taşırız aslında. Ama işte tam bu noktada ”doğal ebeveynlik ’’ bize yol gösteriyor yani bebeklerimizin ihtiyaçlarını anlayarak, neye, ne zaman ‘evet’ veya ‘hayır’ dememiz gerektiğini bileceğiz.”
Doğal ebeveynlik bebeklerini, çocuklarını dinleyen, anlamaya çalışan ebeveynler olmak demek. 7 günlük bebeğinizin ağlamalarına anında cevap verirken, 7 aylık bebeğiniz ağladığında bir-iki saniye duraklar düşünürüsünüz ve verdiği sinyalleri anlamaya çalışırsınız.
Baskı yok
Çocuğun her an yanında olmak demek, onu kontrol etmek demek değildir. Bahçesi ile ilgilenen birini düşünün. Yıl boyu açan çiçeklerin rengini kontrol edemez ama aralarda ortaya çıkan yabani otları temizleyerek çiçeklerinin çok daha güzel açmasını sağlayabilir. Bu yaklaşım sayesinde davranış şekillendirmede uzman haline gelirsiniz.
Görev paylaşımı yapmalı
Anneler de yorulur. Bu yüzden ebeveynlik görevinin babalar veya güvendiğiniz birisi tarafından paylaşılması önemlidir. Ancak doğal ebeveynlik eve bağlanmak, kendini zincirlenmiş hissetmek değildir.
Uzun vadede kolay
Bu yaklaşım ilk başta kulağa “kendinden çok fazla vermek gibi” algılanabiliyor. Bebekler alıcıdır, ebeveynler vericidir. Aslında yeni anne-baba olmak tam da bu değil midir? Hatırlanması gereken en önemli şey bebeğinizin ebeveynlik oyununda pasif oyuncu olmadığıdır. Küçük çocuklar sizin davranışlarınızın şekillenmesinde aktif rol oynarlar, bilgece kararlar almanıza yardımcı olurlar. Doğal ebeveynlik, uzun vadede en kolay ebeveynlik tarzıdır. Bebeğinizin veya küçük çocuğunuzun ne istediğini anlayamamak, ihtiyacı olanı bilememek her şeyden zor ve yorucu değil midir? Bebeğinizle aranızda güçlü bağ tüm bu zorlukların ortadan kalkmasına yardımcı oluyor ve birbirinizi daha kolay anlamanızı sağlar.
Çocuğunuzu şımartmak demek değil
Yeni annelerin çoğu bebeklerini çok fazla kucakta gezdirmelerinin, ağlamalarına anında cevap vermenin, uzun süre emzirmenin onları şımartacağı yönünde endişelerini dile getirirler. Yapılan araştırmalar tam tersini göstermektedir.
ınsan iç güdülerine göre ebeveyn olmalı. Kitaplar elbette okunacak. Ben de okudum, hala da okumaya devam ediyorum hatta Tracy’yi bile! Ama benim önceliğim oğlum K’yı “çok iyi anlamak”, onun mutlu, sağlıklı ve öz güveni yüksek bir çocuk olmasını sağlamak.