Uzun ama nerdeyse programlarinin özeti.
PEDAGOG ADEM GÜNEŞ ile ANADOLU
PEDAGOJİSİ Notlarından.
. Anne-çocuk bağlanması için 2 yaşına kadar koyun koyuna sarmaş dolaş yatmalı.
2 yaşından sonra güvenli ayrılma için esnek bir geçişle aynı odada başka bir yatağa geçiş yapmalı.
4 yaşına geldiğinde gene esnek bir geçişle başka odaya geçmeli.
• 2 yaşına kadar emzirmeli. Ve 2 yaşında aşamalı yöntemle sütten kesmelidir. Asla salça sürerek vb. sürerek çocuk tiksindirilmemelidir.
• İlk 2 yıl anne-çocuk yapışık ikiz gibi olmalıdır. Anne çarşıya pazara giderken çocuğunu 1-2 saatliğine bile olsa bırakmamalıdır. 2 yaşından sonra mecbur kalınırsa çok kısa aralıklarla anneye kayınvalideye bırakılabilir. Ama bırakılan evde ergen biri olmamalıdır. ergenin cinsel duygu ve dürtüleri bazı dönemlerde çok yoğun olduğu için çocukla yalnız kalmaları sakıncalı olabilir. meraktan dolayı incelemek isteyebilir...
• Erkek çocuklarının sünneti ilk aylarda yapılmalıdır. Hem hareket etmediği için acı olmaz, hem kanaması az olur, hem çabuk iyileşir. Sünnet olmuş çocuklarda tuvalet eğitimi daha kolay olur.
• Tuvalet alışkanlığı kazandırma 2 yaşından sonra ama mutlaka yazın yapılmalıdır. Çocuğa baskı uygulanmadan korkutmadan sabırla süreç tamamlanmalıdır.
• Sıralaması önce sütten kesme sonra tuvalet alışkanlığı kazandırma sonra yataktan ayırma şeklinde olmalı. Böylece anneyle yatarken daha kolay olur. Ama önce yataktan ayırıp sonra tuvalet eğitimi de olabilir.
• 4 yaşına kadar çocuk duygusal bir sebepten dolayı asla ağlatılmamalıdır. Annenin şefkat kanalı daima açık olmalıdır. (duygusal yoksunluk)
• İktidar mücadelesine girerse, yani sırf benim dediğim olsun diye bir şey ister ve ağlarsa taviz verilmemeli, tepkisiz kalmalıdır. Bir süre sonra bu davranışı yapmayacaktır.
• 4 yaşına kadar hiçbir konuda engellenmemelidir. Hayatının geri kalan bölümü için bilgi topladığı için, her şeyi incelemesine izin verilmelidir. 6. Aydan itibaren başlanacak bir eğitimle kendine zarar vermesi önlenir. YAPMA kelimesini bebeğe öğretmeli. Prize doğru gittiğinde, bıçak almaya yöneldiğinde, balkon veya cama yaklaştığında bunun gibi sadece hayati tehlikesi olacak durumlarda kullanmalı. Anne olduğu yerde doğrularak sakin ama net bir ses tonuyla yapma demeli. Çocuk gene yönelir. Tekrar yapma demeli. Çocuk tekrar yönelecektir. Sakince yerinden kalkıp bebeği alıp tekrar yapma deyip bebeği başka yere koymalı. Bu yapma kelimesini öğretmek içindir. Birkaç defa tekrardan sonra bu kelimeyi anlar ve artık yapma dediğinde annenin sözünü dinler. Ama bu sadece hayati tehlikede kullanılmalıdır. Vazoyu kıracağı zaman suyu dökeceği zaman yani diğer şeylerde kullanılmamalıdır. Yoksa işe yaramaz.
• 4 yaşından sonra kurallarla tanıştırmalıdır. Ondan önce hiçbir kural dayatılmamalıdır.
• Yemek yemeyen çocuklara öneri: sabah erken kalkmalı kahvaltı da sevdiği yiyecekler önüne konulmalı, yemezse hiç zorlanmamalı. çocuğa öğle yemeğinde yemek yiyeceği belirtilmeli. Öğle yemeğine kadar bir şey verilmemeli. Öğle yemeği zamanı gelince önüne yiyecek konulmalı, yemezse zorlamadan yarım saat beklenmeli. Yemek istemezse kaldırılmalı. Akşam yemeğinde gene aynı işlem. Ama bunlar hiç inatlaşmadan kızmadan aşağılamadan yapılmalı. Sevdiği yiyecekler önüne konulmalı. Böylelikle yiyecektir.
• Sabah erken kalkmalı, akşam erken yatmalı. Öğle uykusu uyuyan çocuklarda yaşına göre uyutulmalı. 2 yaşından sonra 1 saat öğle uykusu yeterlidir. Fazla uyursa akşam geç yatar.
• 4 yaşına kadar tv ile tanıştırılmamalı. Bilgisayar tabletten görüntü izletilmemelidir. Arada kendi videosu izletilebilir. Ama evde tv nin olmaması ve 4 yaşından sonrada izletilmemesi en güzeli. Mümkünse hiçbir zaman hayata sokulmamalı.
• Kreş, anaokulu 4 yaşından sonra başlamalı. Anne çocuğundan 4 yaşından önce ayrılmamalıdır. Mutlaka ayrılması gerekiyorsa sadece 1 kişiye bırakılmalıdır. Ya anneanne yada babaanne. Yoksa hala yada teyze. Ama sadece biri bakmalıdır ki çocuk ona bağlansın. Biraz biri biraz diğeri bakarsa çoklu bağlanma yaşar.
• Kurban bayramında 12 yaşına kadar çocuk kesimde bulunmamalı, hiçbir işlemi görmemeli. Yerdeki kanı kopuk kafayı kol ve bacakları görmemelidir... 7 ile 12 yaş arası çocuklar Tepsideki etleri kıymaları poşete koyarken görmede problem yoktur. Sadece hayvan olduğunu anımsatacak parçaları görmemelidir. 7 yaşından küçük çocuklara ise hayvanın kesildiği kurban edildiği kesilen o hayvanın şimdi sofrada olduğuyla ilgili bilgi de verilmemelidir. kurban vurgusu yapılmadan bayram havası yaşatılmalıdır.
• 12 yaşından sonra yaz tatillerinde tanıdık bir esnafın yanında işe girmelidir. Hem sosyalleşmesi için faydalıdır. Hem harçlığını kazanıp, para kazanmanın zor olduğunu anlar, hem matematiksel işlemler somutlaşır. Pratik yapmış olur.
• Kardeşler arası yaş farkı en ideal olanı 4 tür. En fazla 5 olması iyidir. 5 yaş aynı jenarasyondur. Birbirlerinin arkadaşı olurlar. 5 yaş sonrası aynı jenarasyon olmaz. Abi-abla olabilirler. pedagojik açıdan tavsiye: bir çocuğun aynı jenarasyon bir kardeşi ve, ya üst yada alt yani farklı jenarasyon bir başka kardeşi olması gelişimi açısından iyidir.
• Hırçın saldırgan huysuz hızlı çocuklara tavsiye: asla tv seyrettirmemeli, abur-cubur paketlenmiş katkı maddeli, koruyucu maddeli hiçbir şey verilmemelidir. Sabah erken kaldırıp akşam erken yatırmalıdır. Düzen oluşursa yavaşlama olacaktır. Doktora götürüp hiperaktivite tanısı konulup ilaca bağlamak çok yanlış. O ilaçlar çocuğu uyuşturur. Onun yerine çocuğa şefkatle yaklaşmak onun yavaşlaması için uğraşmak gerek. Metronom evde uygulanmalıdır.
• Metronom: Sabah akşam 15 dakika yatağa uzanıp, bütün kaslar serbest bırakılıp, gözler kapatılıp, saatin tik-takları dinlenir. O anda kalbe dönülür. Saatin sesiyle kalp atışları hissedilmeye çalışılır. Derin düşüncelere dalınır. Bu insanı sakinleştirir yavaşlatır. Evdeki herkes bunu yapmalıdır.
• Asla ceza verilmemeli. Asla ödül verilmemeli.
• Asla iki davranış birbirine bağlanmamalı. Şunu yaparsan bunu yapacağım vb.
• Çocuğu suçlayıcı konuşmak, terslemek, aşağılamak, küçük düşürmek asla yapılmamalı.
• Şiddet 3 türlüdür.
Fiziksel şiddet: vurmak, çimdiklemek vb.
psikolojik şiddet: gelirsem yanına fena yapıcam, şunu yapma döverim, şöyle yapma babana söylerim, şimdi tokatı patlatıcam vb.
duygusal şiddet: şunu yapma bitanem çok üzülüyorum, beni seviyosan şunu yap, beni üzmek istemiyosan bunu yap vb.
• En güzel yetişmiş çocuk kendisi gibi olmasına izin verilmiş çocuktur. Onu hiç etkilemeden, hiç yönlendirmeden, kendi gibi olmasına izin verilmeli. (davranışta disiplin duyguda özgürlük)
• Ağlamak istediği zaman .ağlama. diye susturulmamalıdır. Öfkelendiği zaman öfkesini yaşamasına izin verilmelidir. Öfkesi bastırılan çocuklar kendilerini koruyamazlar. Herhangi bir tacizle karşılaşsa ne yapacağını bilemezler. Sessiz kalırlar.
• Tacize uğramaması için mahremiyet eğitimi verilmelidir. Daha çok küçükken başlayacak bu eğitimde: başkalarının yanında bezini değiştirmemek, üstünü değiştirmemek, izin almadan üstünü değiştirmeye kalkmamak, tuvalet eğitimi bittiğinde tuvalete yalnız girmesini sağlamak, korkuyorsa kapı aralık bırakılabilir ama açık olmamalı, banyoda tamamen çıplak olmaması çamaşırıyla yıkamak, odasına girerken izin istemek, öperken öpebilirmiyim diye sormak, dudaktan öpmemek, yani vücudum bana ait kimse ben istemeden bir şey yapamaz. Kimse külotumu açamaz vb bilgiler yerleştirilmelidir.
• Bir kök problem vardır. Bir de onun yansıyan problemleri vardır. Kök problemler şunlar olabilir:
Anneyle güvenli bağlanamama.
Babanın olmaması ya da var ama yok gibi olması.
Taciz-tecavüz.
Devamlı aşağılama örseleme küçük düşürme neticesinde oluşan 3 kene duygu: değersizlik duygusu, yetersizlik duygusu, suçluluk duygusu.
Yansıyan problemler şunlar olabilir:
Altını ıslatma
Kaka kaçırma
Tırnak yeme
Göz kulak saç elbise kenarı göbek vb ile oynama takıntısı
Temizlik takıntısı vb her türlü takıntılar
Her türlü tikler ve seyirme
Kekeme olma
Hırçın agresif aşırı öfkeli olma
Anneye yapışıklık derecesinde bağımlı olma
Aşırı korku
Kaygılı olma
Davranış edindirmekte zorlanma
Yalan söylemek
Vb
• Çocuklarınıza eşit davranmayın. Adaletli davranın. Eşitlik adalet değildir. Her çocuk özeldir farklıdır. O çocuğun fıtratına uygun davranmak gerekir. Genel bir kural herkese uygulanamaz. Biri çok duygusal diğeri sosyal vurdumduymaz iki kardeşe aynı yöntem uygulanamaz.
• Anadolu pedagojisinde kumbara kültürü yoktur. Çocuk parayı kendisi için biriktirmemelidir. Adım adım parayı kendisi için biriktirirse cimrilik bencillik bireysellik menfaat merkezli düşünce ortaya çıkar. Tasarruf bilinci yerleştirmek isteniyorsa bir kumbara alınmalı fakat buraya ihtiyacı olanlara vermek üzere para atacağız, dolunca da ayakkabısı olmayan montu olmayan çocuklara ayakkabı mont alacağız diye çocuğa söylenmelidir.
• Negatif ve pozitif tetikleme den uzak durmalıdır.
Negatif tetikleme:
sen zaten bi işi beceremezsin,
bi kere de bulsan şaşardım,
kafan hiç mi çalışmıyor,
sen yapamazsın çekil kenara ben yaparım,
elinden de bi iş gelmiyor vb.
pozitif tetikleme:
sen yaparsın,
akıllısın başarırsın,
aslında kafan çalışıyor
çok beceriklisin halledersin
• Bir evde mutlaka istişare toplantısı yapılmalıdır. Aile içinde önemli konular toplantıda konuşulmalıdır. Bir defter tutulup, konuşulanlar, alınan kararlar yazılmalıdır. 7 yaşına gelen çocuk bir statü kazanır ve istişare toplantısına katılmaya başlar.