Aromaterapi'nin Tarihi, Tanımı ve Üretimi

Aromaterapi; fiziksel, zihinsel ve duygusal tedavi için, saf esansların kontrollü ve etkin kullanımı olarak tanımlanmaktadır.

Esans yağı, bitki,yaprak, çiçek, kök, sap,dal, meyve, tohum, dikenlerin içinde ki küçük torbacıklarda bulunan "yaşam gücü" ve "esans"larının, buhar distilasyonu, sıkma ve çözme metodlarıyla çıkartılan öz sulardır. Bunlara bitkilerin "ruhu" da denilebilir.
Aromaterapi konusunda ilk kaynaklara Mısır Medeniyetinde rastlamaktayız. Aromaterapi, Mısırlılar tarafından tedavi, dinî ve güzellik/kozmetik amacıyla kullanılmıştır. Her ne kadar daha çok enflöraj metodu kullanılmakta idiyse de M.Ö3500 yıllarından kalma buhar distilasyon makinalarına rastlanmaktadır.
Aromaterapi, hem Çin Tıbbı hem de Hint Tıbbı Ayurveda'nın önemli tedavi yöntemlerindendir.Yunanlılar, Aromaterapi sistemini Mısırlılardan almışlardır. Dönemin ünlü fizikçisi Hipokrat, Aromaterapi Masajını bir tedavi yöntemi olarak kullanmaktaydı.Romalılar da Yunanlılardan esinlenmiştir.
Araplar ise hem Yunan ve Roma hem de Çin ve Hindistan'dan esinlenmiştir.Distilasyon metodu, 1000yıl önce Afgan bilgin Ibn-i Sina tarafından keşfedilen bir tekniktir. Bugün, o dönemden kalan distilasyon makinaları Pakistan müzesinde bulunmaktadır. Bu da bize bu tekniğin eski medeniyetlerce zaten bilindiğini, ancak zamanla unutulup, daha sonra tekrar keşfedildiğini göstermektedir.
Ortaçağ'da rahipler manastırlar'da hastaları bu yöntemle tedavi etmekteydiler. Bu dönem de alternatif tıp uygulayanlar cadı olarak adlandırılmaktaydı. Kilise, banyo yapmayı günah saydığı için , Aromaterapi yağları çoğunlukla anti-bakteryal, mikrobyal özellikler taşımaktaydı. Bu dönemde Hipokrat'ın bütüncül ve doğal yaklaşımı tümüyle kaybolmuştur.Rönesans ile birlikte bütüncül yaklaşım tekrar geri gelmiştir. Paraselsus, bu dönemde isim yapmış fizikçilerdendir.
Bach Çiçek Terapisi, Dr. Edward Bach tarafından bulunmuş, hastalığı değil kişiyi tedavi edici çok etkili bir tedavi yöntemidir.
Çağdaş Aromaterapi
Aromatikler, binlerce yıldır tıbbi, kozmetik ve dini amaçlarla kullanılmaktadır. Fransız kimyager Gattefasse ve Fransız Doktor Valnet, 20.yy'da Aromaterapiyi tekrar canlandırmışlardır.Gattefasse, alternatif doğal tıbba değil ancak esans yağlarının şifa gücüne inanırdı. Birgün laboratuvar'da kötü bir şekilde yanan elini saf Lavanta yağı ile tedavi edince bu inancı pekişir.Dr. Jean Valnet ise, Gattefasse'nin deneyleri sonucunda elde ettiği bilgileri kullanarak , 2. Dünya savaşı gazilerini tedavi etmiş ve çok güzel sonuçlar elde etmiştir.1950'de ise Marguerite Maury, esans yağları ile taşıyıcı yağları karıştırarak Tibet usulü Masaj tekniği için kullanmıştır. Bu şekilde omurgayı tedavi edip güçlendirmiştir. Marguerite aynı zamanda ihtiyaca yönelik kişiye özel esans yağı karışımlarını ilk kez kullanmıştır.1970 sonu 80 başından beri Aromaterapi ve esanansların kullanımı, Alternatif terapi'nin önemli bir ayağı olmuştur. Günümüzde de gelişmeye devam etmektedir.
Esans yağ Üretimi
Esans yağları birçok farklı şekilde üretilebilir:

• Buhar distilasyonu

Çoğu esans yağı buhar distilasyonu ile üretilir. Buhar distilasyonu, ideal olarak yavaş ve az veya orta derece basınçla kimyasal maddeler kullanılmadan yapılmalıdır. Birçok bitkinin kökünden başına kadar özünün ekstre edilebilmesi için uzun bşr süreye ihtiyacı vardır. Bu yöntem esansların tedavi edici özelliğini korumaktadır. Maalesef, üreticiler genellikle bitkilerin etki ve faydalarından çok kâr ile ilgilenmektedir. Yüksek basınçlı ve hızlı buhar distilasyonu kârı arttıran ancak bitkilere zarar veren yöntemdir. Organik esansların farkı da buradan kaynaklanmaktadır.

• Soğuk baskı

Çoğu turunçgiller esans yağı soğuk ve yavaş distile edilmektedir. Meyvenin kabuğu da bu işleme dahil edilir.

• Özü çıkarma

Bu yoğun kokulu çiçeklere uygulanan yöntemdir. Örneğin Yasemin ve Gül gibi. Bu şekilde üretilen yağlar absolute diye isimlendirilir. Bitki, hexane gibi bir çözeltiyle karıştırılır. Bu çözeltinin, aromatik maddeleri ve başka maddeleri de ayrıştırma özelliği vardır. Sonra çözelti tekrar toplanır ve geriye kalan madde alkol ile temizlenir ve geriye yalnızca saf yağ kalmış olur.

• CO2 ile öz çıkarma

Burada, bitki özlerinin çıkarılması için karbon dioksit kullanılmaktadır. Bu yöntem, yavaş ve soğuk basınca elverişlidir. Böylece çok latif ve yumuşak bir aroma elde edilir.

• Hidrodifüzyon

Hidrodifüzyon da başka bir buhar distilasyon yöntemidir. Ancak burada buhar tepeden enjekte edilir ve distilasyon süresi daha kısadır ve bu yöntem buharın bitkinin daha derinlemesine nüfuz etmesini sağlar.

• Enfleurage- kokusuz esans çıkarma yöntemi

Bu yöntem çok zahmetli ve pahalı bir yöntem olduğundan günümüzde pek kullanılmamaktadır. Ancak bazen Yasemin ve Gül için kullanılır.
Esans Yağlarının Fiyatları
Esans yağlarının fiyatı çok değişkendir.
Örneğin, 1ml Türk Gülü 100ml Tatlı Portakal esans yağına eşdeğerdir.
Fiyat farkının başlıca sebepleri şunlardır:

• Bitkinin miktarı
• Bitkinin yağ verme oranı
• Toprağı işleme Metodu
• Hasat
• Yağı üretme Metodu (zaman-efor-masraf)
• Bulunabilirlik

10,000 kg. Melissa bitkisinden 1 litre saf Melissa esans yağı çıkıyor.
Yalnızca 30 kg. Ökaliptüs yapraklarından ise 1 litre esans üretilmektedir.
En pahalı yağ olan Gül yağı, 24,000kg. Gül yaprağından 1litre esans üretilir.
Şartlar
Her bitkinin belli bir esans veya öz 'enerji rezervi' vardır. Bu rezerv, bitkiyi hava şartlarına karşı adaptasyon ve metabolize etmek için vardır. Örneğin, güneşsiz günlerde bitkinin öz suyu azalmaktadır. Bu sebeple hasat zamanı bitkilerin kondisyonu, hava ve toprağın durumuna göre değişiklik gösterebilmektedir.
Üretim Metodları
Esans yağı taşıyan her bitki buhar ile distile edilmemektedir, zira bu kârı çok düşürmektedir. Yasemin buna bir örnektir. Yağlar öz suyu çıkarma yöntemiyle de üretilmektedir. Bunların ismine de Absolute denir.

Kaynak:alternetif terapi