Doğum Nasıl Gerçekleşir-1
PRATİK OLARAK doğumun iki safhası vardır. Genişleme ve dışarı atılma. Şunu belirtmek gerekir ki 2 mm.'lik bir geçidi 11 cm.'e kadar genişleten, 3,5 kilo ağırlığında ve 50 cm. boyundaki bir bebeği iten gücü kaslarınız sağlamaktadır. Çocuk hiç bir güç harcamaz, önce yalnız başına kalan rahim daha sonra kasların yardımı ile bu oyunun tek oyuncusu otur. Doğum işini kendi yürütür.
Başlangıç: Çocuk basene iniyor
Şimdi sekiz aydan beri —belki de dokuz— çocuğunuzu bekliyorsunuz. Onu her gün biraz daha hissediyorsunuz. Midenizi sıkıştırıyor, göğüs boşluğuna basınç yapıyor ve görünüşünüz günden güne değişiyor. Merdivenleri daha yavaş çıkıyorsunuz, çünkü soluğunuz hemen kesiliyor. Yemeklerden sonra uzanmanız gerekiyor, çünkü sindirimde zorluk çekiyorsunuz ve her gün biraz daha genişlediğiniz için elbiselerinizi biraz daha açmanız, genişletmeniz gerekiyor.
Sonra bir sabah, elbisenizi giyerken birden onun sizi daha az sıktığını hissediyorsunuz. Yemekten sonra sindirim daha kolay oluyor, daha iyi soluk alıyorsunuz. Üzerinizden büyük bir yük atmış gibisiniz. Şimdi bu ağırlığı karnınızın altında hissediyorsunuz. Zaten aynadan da bunu görmek mümkün. Bacaklarınız biraz ağırlaşmış, tuvalete gitmek ihtiyacı beliriyor. Ne oluyor diye merak ediyorsunuz.
Çok basit, çocuk yer değiştirmiş, inişe geçmiştir, önce başı basene iner. Çocuk çıkışa hazırlanıyor demektir Karnın içindeki organlara yaptığı basıncı bu kez küçük basendeki idrar torbası ve kalın barsağa yapar. Fakat yukarıda da gördüğünüz gibi basen dar bir yerdir. Onun 4çin, çocuk burayı geçmek için gerekli en iyi şekil ve açıyı alır. önce toplanır ve mümkün olan en az yeri kaplamak için küçülür. Başı göğsüne eğilmiştir, çenesi buraya değer. Sırtı yuvarlaklasın kollar göğüs üzerinde çapraz durur. Kalçalar, karnın üzerinde, bacaklar da kalçalar üzerinde çapraz durumdadırŞimdi tamamen kendi çevresinde kıvrılmış, bükülüp yatan küçük bir kediye benzemektedir. Basene baş aşağı inmeden önce şeklini değiştirir. Basenin girişi dar, yumurta şeklindeki çocuğun başı ise büyüktür. Buradan rahatça geçmesi için çocuğun en uygun açıyı ve şekli bulması gerekir. O zaman çocuk ne yapar? Siz, bir zeytini dar ağızlı bir şeşeye sokmak iiçn nasıl sivri tarafını önce şişeye sokarsanız o da Öyle yapar. Başının en sivri kısmı basenin en geniş yerine gelip dayanır.
Hazır olduktan sonra baş, üst boğaza girmeye başlar. Bu önemli olay, sizde çok hafif ağrılara, kramp gibi ufak zorluklara yol açar ve yukarıda sözünü ettiğimiz hafifliği hissedersiniz.
Böylece çocuğun doğumunun yaklaştığını anlarsınız. Eğer bu ilk çocuğunuz ise 4-5 hafta içinde doğum olur (ikinci ise 15 gün içinde veya daha çabuk, bir gün sonra ve belki de 1 saat sonra olabilir).
Fakat bebek bazan basene o kadar sessiz iner ki bunu hissetmeyebilirsiniz. Merak etmeyin, doktorunuz yapacağı ilk muayenede bunu anlar ve size doğumun tarihini söyler.
Haftalar geçmekte, çocuğunuz daha az hareket etmektedir. Doğum tarihi yaklaşıyor, kendinizi daha ağırlaşmış ve yorgun hissettiğiniz halde, birden bir enerji gelir üzerinize. Evde yapılacak ve hazırlanacak birçok iş bulursunuz. Bu İyi bir işarettir, çocuk gecikmeyecek demektir..
GENİŞLEME, ÇOCUĞUNUZ YOLA ÇIKIYOR
Ne hissedersiniz?
Bir gün veya bir gece, böbreklerin hizasında bir çimdiklenme veya ufak bir kramp duyarsınız. Sonra bu çabucdk geçer. 20 - 30 dakika sonra yeniden bir çimdiklenme olur, birkaç saniye sonra o da geçer. Bu aralarda başka şey hissedilmez. Çimdiklenmelerin 3-4 kere tekrarından sonra artık «zannederim zamanı geldi» diyebilirsiniz. Dokuz aydır beklediğiniz an gelmiştir. Birkaç saata kadar bebek ortaya çıkacaktır. Belki de, artık sizin dostunuz olan kitabınızı alacak ve bu belirtilerin gerçekten başlangıç olup olmadığını araştıracaksınız, öyle ise şunu iyi okuyun:
Bu küçük çimdiklenmeler rahim kasılmalarını gösterir. Bunu kendiniz de kontrol edebilirsiniz. Kasılma sırasında elinizi karnınıza koyun. Birkaç saniye sürdüğü için gerekli zamanınız vardır. O zaman karnınızın sertleştiğini, rahimin kasılmalara başladığını anlarsınız. Bu tıpkı kol kaslarınızı sıkıp sertleştirmeniz gibidir.
Bu belki de aldatıcı bir haberdir
Olayın aldatıcı olmadığını iyice anlamak için kasılmaların birçok kere tekrarlanması ve bazı belli özelliklerin varlığı gereklidir (*). Onun için bu kasılmaları büyük bir titizlikle izleyeceksiniz. Başlangıçta bunlar hafif ve aralıklı olur. 20 - 30 dakikada bir gelir ve 10-15 saniye sürer. Ağrısızdırlar, fakat annenin anlaması için yeteri kadar keskindirler. Başta her zaman düzenli değildir bu kasılmalar, fakat iki saat kadar sonra çok düzenli ve güçlü bir hal alır, her 15-20 dakikada bir gelmeye başlar. Bir saat sonra da her 10 15 dakikada bir gelip 30-40 saniye sürer ve bir saat dakikliği içinde devam eder. Böylece bunun aldatıcı bir uyarı olmadığını anlamış olursunuz. Kontrol için elinize bir saat alın, ne kadar arayla geldiğini ve süresini not edin. Doktorunuza telefon ederseniz size ilk soracağı soru şudur: «Sancılarınız ne kadar arayla geliyor ve ne kadar sürüyor?»
Sırtınızda ve karnınızın alt kısmında hissettiğiniz sancılar aybaşı sırasındaki sancıları andırabilir. Buna şaşmamak gerek, çünkü ikisi de aynı nedenden ortaya çıkan Rahim, içindekini dışarı atmak için kasılır. Aybaşı devresinde aşılanmamış ovülü, doğumda da bebeği atmaya çalışır.
Bir iki saat sonra kasılmalar her 10 dakikada bir olur. önceleri 30 - 40 saniye sürerken sonraları 50 saniye, nihayet bir dakikaya çıkar. Sancılar sırtın ortasından çıkar, iki dala ayrılıp kalçalara yayılır ve karında birleşip vücudu bir kemer gibi sıkar. Korkmayın, tabii bu sancılar sizi rahatsız edecektir, fakat bunlar kadınlara ve doğuma göre değişir. Sizi en çok ürküten sancı sorununu ileride ayrıca göreceğiz.
Emin olacağınız işaretler: Düzenli kasılmatar ve akıntılar
Başta hafif olan kasılmaların düzenli bir şekilde olması ve gittikçe daha uzun sürmeye başlaması çocuğunuzun doğuma hazırlandığını haber verir. Tersine düzensiz, süresi ve aralıkları artmayanlar aldatıcı kasılmalardır ve bir, iki saat İçinde kaybolurlar. Doğum belki birkaç gün, belki de birkaç hafta sonra olacaktır. Aldatıcı kasılmalar cok mu görülür? Oranları % 10 - İ5'tir. Fakat kasılmaları düzenli bir şekle girmesini beklemeden emin olmak için ikinci bir nokta vardır: İlk kasılmalardan sonra görülen küçük bir olay doğumun başladığını haber verir: Jelatini!, beyazla sarı arası hafif kanlı bir akıntı görülür. Bu, rahim boynunu kapayan mukozanın dışarı atılmasıdır. Artık doğum başlamış, genişleme hareketi ilk adımını atmıştır. Onun için doktorun bir sorusu da şudur: «Akıntı görüldü mü?»
Biz şimdi yine kasılmalara dönelim. Birkaç saat sonra bunlar sıklaşır. Kaç saat sonra? Bu çok değişir, kasılmaların şiddetine, karın kaslarının gücüne ve sinirlere bağlıdır. Sonunda kasılmalar her 5 dakikada bir gelir ve bir dakikadan fazla sürer. Toplamları 12'yi —bazan da 20'yi— bulunca doğumun en uzun ilk devresi olan genişleme biter. Bir saat sonra çocuğunuz yanınızda olacaktır. Genişleme sırtta, kuyruk sokumu hizasında şiddetli bir ağrı ile sona erer. Bu ilk devrenin sonunda rahimden sular gelir. Vaginadan bol miktarda veya azar azar öncekine oranla daha sulu ve kansız bir sıvı akar. Bu, çocuğu saran torbanın içindeki amniotfk sıvıdır.
Biz burada alışılmış bir senaryo anlattık. Fakat olaylar her zaman bu sırayı izlemez. Bazan daha işin başında kasılmalar sıklaşır ve aralıkları 10 dakikaya iner. Bazan rahim boynunu kaplayan mukoza, daha ilk kasılma duyulmadan dışarı atılır. Bazan da sular genişlemenin başında ortaya çıkar.
Sizde son iki durumdan biri görülürse, doğumun başlayacağını bir an önce bitmeniz bakımından avantajlı sayılırsınız.
DİKKAT: Kasılmaların başladığı andan başlıyarak bir şey yemeyin veya çok hafif yemek yiyin. Mideniz dolu olur ve anestezi gerekirse kusabilirsiniz. Diğer yandan çay, kahve, meyva suyu gibi şeyler içebilirsiniz.
Kliniğe ne zaman gitmeniz gerekir?
Kasılmaları hissettiğiniz an aralıklarını ve sürelerini bir yere yazacaksınız. İlk çocuğunuzu bekliyorsanız, kasılmaları her 10 dakikada bir hissetmeden kliniğe gitmenize lüzum yoktur. İkinci çocukta genişleme daha çabuk »olduğundan, kasılmalar düzenli bir durum gösterdiği an, aralıkları ne olursa olsun, derhal kliniğe koşun.
Fakat daha başlangıçta sular geldiyse yine derhal kliniğe gideceksiniz. Su kesesinin erken yırtılması merak edilecek bir durum değildir, fakat gecikmeksizin mikroplara karşı gerekli tedbirlerin alınması uygun olur. Yukarıda şekil 20'ye bakın, çocuğu kaplayan zarlar yırtılınca, çocuk rahimin dış tarafı ile doğrudan temasa geçmiştir.
Vagina yolu ile gelecek olan mikroplara kapı açılmıştır. Onun için su kesesi yırtıldığında ne duş ne de banyo yapmak doğru değildir.
Doktorunuz, son muayenelerde, kliniğe gitmeden önce telefon etmenizi veya geldiğiniz an klinikten kendisine bildirileceğini söyler. Daha kliniğe gitmek için zamanınız vardır: İlk çocuğunuz ise genişlemenin tamamlanması için 6-7 saat var demektir. Zamanında gitmek için yavaş yavaş bütün tedbirlerinizi alabilirsiniz. Taksinin içinde doğan çocuk sayısı çok azdır.
Doğum evine gelişiniz
Gitme zamanı gelmiştir. Doğum evine gidiş, çok sakin olmalıdır. Sizin ve bebeğin bavulları hazırdır, içinde eksik var mı diye bakılacak zaman değildir. Kocanız veya anneniz eksiklerinizi sonradan getirebilirler. Arabada şoföre hızlı gitmesini söylemeyin. New-York taksilerinde küçük bir yazı vardır: «Arkanıza dayanın ve rahat edin.» Bu yazıyı getirin gözlerinizin önüne.
Kliniğe veya doğum evine geldiniz. Bir hemşire sizi odanıza veya ilk muayenenin yapıldığı yere götürür. Servisin ebesi doğumun durumunu anlamak için muayene eder, rahim boynunun açıklığına göre doğumun saatim söyler.
Hastane veya klinikte candan bir karşılama beklemeyin. Genellikle doğum için gelen kadınlar1 çok iyi karşılanır. Fakat muayene ve müşterilere gerekeni yapmak için uğraşan hemşire veya ebeler, onların moralleriyle pek ilgilenmezler. Onun için size soğuk gibi gelen karşılamayla etkilenmeyin. Sizin için en önemlisi bakımınızın iyi olmasıdır.
Şimdi artık rahatça yerleştiniz . Genişlemede neler yapacağınızı unutmayın. Düzenli aralıklarla ebe gelip sizi kontrol eder. gerektiği zaman da sizi doğum odasına götürür .
Genişleme 2. Neler oluyor?
Biraz geriye gidip ilk kasılmaların duyulduğu ana gelelim. Bu hareketi başlatan ne diye sorarsınız belki? Osltosin hormonu. Son'un çıkardığı diğer hormonlar kaybolduğu zaman bu hormon ortaya çıkar. Son, hamileliğe yararlı hormonları çıkartır. Bu hormonlar doğacak çocuğun gelişmesi tamamlandığı zaman kesilirler. Ositosin etkisiyle rahim kasılmaya başlar. Rahim bütün kaslar gibi uzun liflerden meydana gelmiştir: Lifler kasıldığında —ki en belirli özellikleridir— kısalırlar. Rahim, içlndekinin üzerine kapanıp sıkışır. Bir meyvenin çekirdeğini dışarı atmak istemesi gibi çocuğu atmak ister. İlk kasılmalar çocuğu atamaz, çünkü çocuğun . çıkacağı yol henüz kapalıdır .
Fakat her keresinde çocuğu ileri iter, yavaş yavaş açılan boyuna sokmaya çalışırlar. Her kasılışta sıkışan lifler rahim boynunu yukarı doğru çekerler. Tekrarlanan çekişlere boyun pek dayanmaz, çünkü hamilelikte rahim gibi o da, kendisini yumuşatan değişikliklere uğramıştır. Yavaş yavaş uzunluğunu yitirir, yassılır ve rahimle birleşir. Böylece boyun «silinmiş» olur. Boyun 3-4 mm. çapında rahim deliğini kapayan esnek bir halka gibidir. Şimdi gerçek genişleme başlayacaktır. Genellikle bu sıra boynu kaplayan jelatinli tıpa dışarı atılır ve beyaz, hafif kanlı bir akıntı gelir. Neden kan gelir diyoruz? Çünkü kasılma ile çocuğu saran zarlar boyun kısmında yırtılmış ve Inca kan damarlarından birkaçı kopmuştur. Bu sıvı akarken vaginayı kaygan hale getirir, çocuğun rahat geçmesini sağlar.
Kasılmalar sıklaşmış, her keresinde açılan delik biraz daha büyümeye başlamıştır. Genişleme yalnız kasılmalarla olmaz. Açılan boynun kenarlarına zarların bir kısmı girer ve sağdan soldan çocuğu iterler . Bu zarlar ve içindeki amniotlk sıvıya «su kesesi» adı verilmiştir. Her kasılma ve itişte çocuk biraz daha ilerler.
Aslında rahim yolunun 2 mm.'den 11 cm.'e kadar açılması ve çocuğun başının geçebilmesi için saatlar geçer. Genişleme çok yavaş ilerler. Genişleme bitince çocuğun geçişini zorlaştıran birinci engel kalkmış demektir. Yol açıktır. Bu arada çocuğu kaplayan zarlar yırtılır . Renksiz bir sıvı vaginaya akar. Böylece ikinci engel de ortadan kalkmış olur.
Çocuk başını yırtılan yere sokar . İşin ikinci sahnesi, çocuğun dışarı atılması ve doğumdur, işte sizin içinizde cereyan eden olaylar bunlardır. Şimdi olayları daha iyi izleyecek, ne yapacağınızı daha iyi anlayacak ve size anlatacaklarımızı daha iyi kavrayacaksınız.
Genişteme 3. Ne yapmanız gerekir? '
Doğumun bu ilk döneminde şu iki hareketi yapmanız önemlidir: Soluk almak ve gevşemek.
Soluk almak: Bir kas gerlldlği zaman, yani çalıştığında oksijen harcar. Ne kadar çok kasılırsa o kadar çok oksijen yakar. Kaldı ki rahim hummalı bir çalışmaya girmiştir. Ona gerekli oksijeni yetiştirmeniz çok önemlidir. Bu arada çocuğunuza da oksijen gereklidir. Onun için tek çare iyi soluk almaktır.
Gevşemek: Şu üç nedenle önemlidir:
□ Uzanmak ve gevşemek vücudun bütün kaslarının rahatlaması-dır. Gevşeyen kaslar oksijen yakmazlar. Uzanmakla çocuğun ve rahimin faydalanacağı bir oksijen ekonomisi yapmış olursunuz.
□ Rahim kasılmaları elde olmayan, isteyerek yapılmayan hareketlerdir. Bunu siz yapmadığınıza göre, ağrısını azaltmaya çalışın. Bu anda rahim ne yapar? Yukarıda gördüğünüz gibi (Genişleme II) rahim, boynu açmak İçin düzenli bir şekilde kasılır. Genişleme tamamlanıncaya kadar boyun da açılacaktır. Eğer anne de kendini kasarsa, açılmak istemeyen boyun daha da dayanacak, sonuç ıstırap ve ağrı olacaktır. Bunu anlatmak için meşhur doktor Read idrar torbasından bahsediyor: Rahim gibi idrar torbası da bir boyunla kapalıdır. Bu boyun gevşer, idrar kesesinin çevresi kasılır ve idrar dışarı atılır.
Fakat bu sırada idrarınızı tutmak isterseniz, idrar torbasını kapayan boynun açılmasını önlemek için kasılırsınız. Bu rahatsız durum biraz sonra sancılı bir hat alır ve uzarsa tutulamaz duruma girer. Ancak idrar torbası boşalınca ağrı kesilir.
Bundan ötürü genişlemede, tabiata karşı gelmemek için tamamen rahat bir şekil alın. Çocuğu itmek için hiç bir güç harcamayın. Doğuma yardım etmez, ağrıyı artırırsınız. Kasılmanın geleceğini hissettiğiniz an büzülmeyin. Kasılmaya karşı sizi büzülmeye zorlayan bir çeşit refleks meydana gelir. Bu refleksle mücadele edin. Bir boksör darbelerden korunmak için büzülür. Siz tersinf yapın, gevşeyip uzayın ve darbenin geçmesini bekleyin. Böylece genişleme daha acısız ve ağrısız geçer. Read şöyle diyor: «Kasılan kadında rahim boynu da kasılır, uzanıp gevşeyen kadında rahim boynu gevşer.»
* Vücudunuzu serbest bırakmanın diğer önemli bir nedeni vardır. Genişlemenin sürdüğü 6-7 saat içinde kendinizi sıkar, gereksiz güç harcar, bunun işi daha kolaylaştıracağını zannederseniz devrenin sonunda halsiz kalır, tam çocuğun dışarı atılacağı zaman gerekli olan yardımınızı sağlayamazsınız.
Ne zaman soluk almalı, ne zaman gevşemeli?
Başta kasılmalar zayıf, aralıklı, çok hafif hissedilir ve düzensizdirler. Sizi pek rahatsız etmezler. Üstünde durulmaz, fakat yine de bu olayları bir yere not etmek gerekir. Son hazırlıkları yapıp gitmeye hazır olunca bir kitap alın ve uzanın. Sizden istenen sadece yavaş ve derin soluk olmanızdır. ^Soluğunuzu, genişleme düzenli bir şekle girince, her 5-6 dakikada bir 40-50 saniye sürmeye başladığı zaman iyice ayarlayacaksınız.
Bir kasılma yaklaştığı zaman: Derin soluk alın. İleride «Soluk alma» bölümünde bunu göreceksiniz.
Kasılma anında: Kendinizi tamamen serbest bırakın. Hafif soluk alın, derin soluk göğüs kafesi ile karnı ayıran zarın (diafram) ra-hime basınç yapmasına, böylece onun daha da kasılmasına sebep olur.
Kasılma geçince: Karın ve göğüsle derin soluk alıp verin.
İki kasılma arasında: Dinlenin ve yeni bir kasılmaya kadar normal soluk alın.
Yeni bir kasılma yaklaştığında yeniden başlayın. Kasılma anında en iyi şekil hangisidir? Sekil 38'de gösterildiği gibi sağınıza veya solunuza dönüp yatın. Bu durum kasların gevşemesini sağlar. Doğumevinde belki de yardımcı olması bakımından size oksijen verilir. Dağ havası alıyormuş gibi derin solukla ciğerlerinizi doldurun.
Genişleme sonunda bazı kadınlarda, kuyruk sokumunun üzerinde ağrılar görülür. Sizde de böyle olursa, yanınızda kim varsa ondan ağrıyan yeri oğmasını isteyin. Eğer yalnızsanız yana dönüp bu işi siz yapın.
bu bir alıntıdır :=))