Hareketli Sperm Organel Morfolojisi Değerlendirilmesi(MSOME= Motile Sperm Organelle Morphology Examination)
MSOME (Motile Sperm Organelle Morphology Examination) tekniği, hareketli spermlerin 6000-8050 kat büyütebilen donanımlı mikroskoplar ile yapılan sperm morfoloji analizidir.
Sperm morfolojisinin değerlendirilmesi erkek üreme potansiyelinin ve tedavi stratejisinin belirlenmesinde önemli rol oynar. Bugüne kadar yapılan birçok bilimsel çalışmalar ile sperm morfolojisinin döllenme, embriyo gelişimi ve gebelik sonuçları üzerinde önemli etkisinin olduğu gösterilmiştir. Erkek infertilitesinin teşhisindeki ilk aşama semen parametrelerinin (spermiogram) değerlendirilmesidir. Spermiogram sonucuna göre normal sperm oranı düşük olan vakalarda, şiddetli erkek faktörü nedenli infertilite durumlarında spermler MSOME (Motile Sperm Organelle Morphology Examination) tekniği ile değerlendirilir.Aynı zamanda tekrarlayan
tüp bebek başarısızlığında ve açıklanamayan infertilitede spermiograma ek olarak erkek spermi MSOME tekniğiyle incelenir.
Sperm majör anomalilerinin yanında spermin başı içerisindeki anomalili yapıları ve vakuolleri (sıvı dolu kesecikler), MSOME tekniğin ile ayırt etmek mümkündür. Sperm başı içerisindeki genetik materyali içeren çekirdek kısmında bulunan vakuoller DNA yapısında hasar bulunabileceği konusunda ipucu vermektedir. Yapılan araştırmalarda vakoul içeren spermlerde vakuol içermeyenlere nazaran DNA hasarı oranının daha yüksek olduğu gösterilmiştir. Sperm DNA yapısındaki hasarlar, döllenme başarısızlığı, embriyo gelişiminin durması, kötü ve/veya yavaş embriyo gelişimine sebep olabilmekte ve dolayısıyla gebelik şansını olumsuz etkilemektedir.
MSOME tekniği ile klasik sperm morfoloji değerlendimesi arasındaki en önemli fark değerlendirilen spermlerin hazırlık yöntemidir. Klasik morfoloji değerlendirmesi için spermlerin tamamı mikroskop lamı üzerinde sabitlenir ve özel boyalarla boyanır. Bu nedenle değerlendirme yapılırken hareketli ve hareketsiz spermler birlikte değerlendirilir. MSOME tekniğinde ise sperm hazırlık yöntemleri sonrasında elde edilen hareketli spermler değerlendirilir. Böylece mikroenjeksiyon için seçilmesi muhtemel spermlerin kaliteleri hakkında bilgi sahibi olunabilmektedir.
MSOME tekniği ile sperm morfolojisi değerlendirilirken aynı zamanda boyun ve kuyruk yapıları normal olan spermler içerisinde baş yapısı, baş içerisinde vakuol varlığı ve vakuollerin boyutlarına göre 4 aşamalı bir kalite değerlendirmesi yapılır. Bu değerlendirmeye göre normal morfolojiye sahip ve baş içerisinde vakuol bulunmayan spermler 1.kalite olarak tanımlanırken, vakuol sayısı ve boyutunun artışına bağlı olarak sperm kalitesi düşmektedir. Baş yapısı normal olmayan ve vakuol içeren spermler ise 4.kalite olarak tanımlanmaktadır.