Arkadaşlar merhaba,
Uzun zamandır yazamadım ama sizi takip ediyorum. Aşağıda birçoğumuzun merak edip öğrenmek istediği bazı bilgileri paylaştım. Tüp bebek ile ilgili makaleler okurken rastladığım bu bilgilerin bizlere ışık olabileceğini düşündüm. Bu yolda ilerleyen herkesin paylaşım içinde bulunduğu bu topikte olmaktan çok keyif alıyorum.
Kendimle ilgili gelişmeleri de yazayım. 2. donasyon sürecime HİT ile başladık. Cuma günü transferim yapıldı. Beni de sonuç bekleyenler bölümüne ekleyebilirsiniz. Sevgiler hepinize.
KISA İSİM / BİLİNEN AD TAM ADI / ULUSLAR ARASI ADI DEĞER ARALIKLARI NOT DETAYLAR VE DİĞER BİLGİLER
Tam Kan Sayımı Rutin Testler Rutin Referanslar Rutin kan değerleri
FSH FOLİKÜL UYARICI HORMON <6 mükemmel 6-9 çok iyi 10-13 azalma Reglin 3. günü Menstureal siklusta birinci günden itibaren kanda FSH yüksek estrojen düşüktür. 14. güne doğru FSH düşer estrojen yükselir ve 25.gün tekrar siklus için yükselmeye başlar. Foliküllere bağlı olarak yükselen hormondur
AMH ANTİ MULLEIRAN HORMONU 1 ila 3 Herhangi bir zamanda Rezerv azlığı tespiti.
E2 ESTRADIOL 25-75 pg/ml Reglin 3. günü Tedavide yumurtaların gelişimini takip için bakılır. Yaklaşık her bir yumurta için 200-250 pg/ml değerdir. Tedavisiz süreçte yüksek çıkan değer kist veya bazen rezervin azalması olarak yorumlanır
LH LUTENIZE EDICI HORMON 5 ila 25 Reglin 3. günü Çatlayan yumurtalarla yükselir. LH FSHden yüksek ise PCOS ihtimalidir.
TSH TIROID UYARICI HORMON 0.5 ila 4.8 Reglin 3. günü Yüksek değer tedavide başarıyı olumsuz etkileyebilir. T3-T4 ile birlikte bakılır bunlar arttıkça TSH az çıkar.
PROGESTAN STEROIT HORMON Genellikle, adetin 20. gününden sonra , luteal faz adı verilen dönemde 21. 22. 23. günlerinde yapılır.
Ön hipofizden salgılanan lutein yapıcı hormonun (LH) denetimi altında yumurtalıklardan tarafından salgılanan, adet döngüsü, gebelik ve embriyogenezde önemli rol oynayan hormondur. Test değerlerine göre rahimde yumurtlama olup olmadığına karar verilir. Test sonucu 10 ng/mg ve üstünde ise yumurlama olduğuna karar verilir. Ayrıca kısırlık nedenlerinden olan ve progesteron düşüklüğü ile seyreden luteal faz defekti problemlerinin saptanmasında da progesteron testi yararlıdır.
HSG HISTEROSALPINGORAFI Regl bitimini takip eden 3-5 gün içerisinde yapılır. Rahimin içi ve tüplerin durumunu değerlendirmeye olanak sağlayan bir rontgen tekniğidir. Ağrı duyulması kişiye göre değişir. Gerekirse anestezi ile yaptırılma imkanı vardır.
SEMEN TESTİ SPERMIOGRAFİ 3-5 günlük cinsel perhizle Sperm kalite, sayı ve hızı ile ilgili bulgular için yapılır. Verilen perhiz süresi önemlidir.
GENETİK ANALİZİ GENOTİP / TROMBOLİ PANELİ Herhangi bir zamanda Preferik Kanda değerlere Özel Genetik Laboratuvarlarında bakılır. Genellikle kan pıhtılaşması sorunu vb. tetkikler bu sonuçlardan çıkartılır. 1 hafta sürede testler sonuçlanır. Bazı değer başlıkları FII (Protrombin)G20210A - FV (Leiden) G1691A - MTHFR A1298C - MTHFR C677T Heterozigot-Homozigot Taşıyıcı Mutant vb. değerlendirmeler yapılır. Türkiye genelinde kan pıhtılaşması sorunu genel olarak rastlanmaktadır. Uygun dozda kan sulandırıcı kullanımı embriyonun tutunması ve ilerleyen haftalarda olası kayıpları önlemek için önemlidir.
KARYOTİP KROMOZOM ANALİZİ Herhangi bir zamanda Her iki eş için bakılır. Özel Genetik Laboratuvarlarında bakılır. Sonuçlara göre doktor bilgilendirilir.
CD 56 NATURAL KILLER <10-16 Normal Kan tahlilidir. Yüksek olması halinde Embriyonun tehdit gibi algılanmasına ve vücuttan atılmasına imha etmesine sebep olan hücrelerdir.
CD 45-19 IMMUNOLOJIK Herhangi bir zamanda CD56 testi yaptırılırkan aynı kanda bakılıp veriliyor. Bağışıklık sistemine ilişkin olarak CD56 değerleri ile birlikte değerlendiriliyor...
ANA-FANA ANTI NUKLEER ANTIKOR Kan tahlilidir. Fana testi olarak geçer Bağışıklık sisteminin güçlü olması olumsuz etkileyebilir. Sebebi açıklanamamış Tüp Bebek başarısızlığında veya tekrarlayan düşük yaşamış hastalarda herhangi bir otoimmün hastalık belirtisi de olmadan ANA pozitifliği etkili olabilir.
CRP C-Reaktif Protein <4.9 mg/Lnin altında olması beklenen kan tahlilidir. Kandaki iltihap oranı CRP testi ile ölçülür. CRP vücudun kendini savunması için karaciğer tarafından üretilen bir proteindir. CRP seviyesi yüksek çıktığında, kanda iltihap oranı yüksek demektir. İltihap oranı tüp bebek tedavileri için önemli olabilir.
ESR -Sedimantasyon Eritrosit Sedimantasyon Akut iltihabi reaksiyonların bir göstergesi de ESR hızıdır. Eritrosit sedimentasyon hızı çoğunlukla sedimentasyon veya ESR diye kısaltılarak kullanılır ve genellikle 3 değerle raporlanır (30 dakika, 1 saat, 2 saat gibi).
Histeroskopi Tanısal (Ofis Histeroskopi) Cerrahi (Operatif Histeroskopi) Zamanlama hasta ve doktor programında belirlenir Rahim içinin incelenmesidir. Ofis histeroskopi DR tarafından muayene odasında da gerçekleştirilebilir. Operatif histeroskopi ameliyathanede anestezi ile gerçekleştirilir. Rahim içi iltihap, yapışıklık vb. sorunlar teşhis edilirek müdahale edilir. Tutunma sorunlarının coğunluğu bu histereskopi ile giderilebilir.
Tutunma Kesisi ENDOMETRIAL KAZIMA SCRATCH Transfer öncesi muayene Embriyo için yerleşme çiziği sanılsa da bu kesi rahim içinin darbelenme sonrası kendini onarmak için yeni hücre ve kanlanma yapmasını sağladığı belirtilmekte. Sağlıklı embriyolar verilmesine rağmen gebelik elde edilemediği durumlarda tüp bebek aşamasındaki en gizemli dönem olan embriyonun rahim içi zarına yerleşmesi işlemi. Bu teknik rahim içi zarına bir önceki adetin son günlerinde veya başında ve adet döneminin ilk günlerinde embriyonun rahime yerleştirilmesinden birkaç gün önce çok küçük ve ince çaplı bir kanülle rahim zarına ulaşılıp çok az bir doku almanın gebelik oranlarını artırdığı söyleniyor.
Gebelik Aşısı GEBELİK AŞISI ANNE KANI Anneden transfer öncesinde kan alınarak Rahim içi hücrelerde oluşan fonsiyon eksikliği sağlıklı embiryonun rahim içine gömülmesini engellemektedir. Gebelik aşışındaamaç kadının kendi özel kan hücrelerinin kullanılması ile rahimde embiryonun gömülmesini sağlayacak maddelerin elde edilmesidir.Kan özel işlemerden geçirilerek monosit denilen hücreler ayrılmakta ve özel kültür konularak çoğaltılmaktadır. Üremenin uygun , devamlı olması ve istenilen maddelerin yeterli miktarda salınabilmesi için CRH denilen hormonda ilave edilmektedir
YAPAY RAHİM CO-CULTURE Tedavi öncesinde hücre toplanır. Tüp bebek tedavisi öncesinde rahim iç duvarından biyopsi ile endometriyal hücreler toplanır. Bu hücreler labaratuvar şartlarında üretilerek tüp bebek tedavisi ile elde edilen embriyoların gelişimi için besinden zengin doğal bir ortam haline getirilir. Bu yöntem tekrarlayan tüp bebek başarısızlığında kullanılan yöntemlerden biridir
LENFOSIT AŞI PATERNAL LENFOSIT immünizasyon DETAYLARDA Erkekten alınan kan örneğinde lenfosit hücreleri ayrıştırılarak annenin koluna 4 ayrı yerden enjekte edilir. Bu uygulama tüp bebek tedavisinden önce 3 kez, tedaviden sonrada 2 kez olarak yapılır. Bu tedavinin amacı annenin rahimde gelişmekte olan bebeğe zarar verecek bağışıklık hücreleri oluşturmasını önlemektir.
ERA Endometrial Receptivity Assay transfer yapılacağı gün alınan çok küçük bir doku alınarak iyi kalitedeki embriyonun doğru zamanda rahme verilmesi ve testin sonucuna göre rahimden transfer yapılacağı gün alınan çok küçük bir doku örneğinin incelenmesi ile embriyonun tutunmasında görev alan genler bakımından incelenmesi
PGT Preimplantasyon Genetik Tanı PGT: Birkaç kromozom bakılır. MICRO ARRAY CGH: 24 kromozoma bakılır. Embryo henüz anneye transfer edilmeden bazı genetik testler yapılabilir. Embryo blastomer adını verdiğimiz hücrelere bölünür. Döllendikten 3 gün sonra yaklaşık 8 blastomer oluşmuştur blastomerlerin bir veya iki tanesi hücre dışına alınır ve test için kullanılır. Bu işleme embriyo biyopsisi denir. Blastomer dışında erken safhada bazen yumurtanın değerlendirilmesi amaçlı polar body denilen hücreler veya daha geç dönemde embryodan alınan pek çok hücre de (Blastokist biyopsisi) kullanılabilir. Alınan hücreler FISH ve PCR yöntemleriyle ile incelenir.
PGT FISH Yöntemi Fluorescence In Situ Hybridisation Moleküler sitogenetik inceleme için, kromozomlar çeşitli floresan boyalarla işaretlenip analiz için hazırlanır. FISH yönteminin avantajı kromozomlar elde edilmeden direkt hücre çekirdeğine uygulanabilmesidir. Prenatal tanı ve preimplantasyon genetik tanıda paneller halinde uygulandığında bir seferde 5, iki seferde toplam 9 kromozoma kadar incelenebilir.
PGT PCR Yöntemi Polimerase Chain Reaction Biyopsi yapılarak alınan blastomer hücreleri, içerisinde eritme solüsyonu bulunan PCR tüplerine aktarılarak serbest kalan saf DNA molekülü, kopyalanarak miktarını milyonlarca kere arttırır ve bu işlemi takiben mutasyon analiziyle sağlıklı veya hastalıklı embriyolar ayırt edilebilir.
IVF In Vitro Fertilizasyon Bu yöntemde erkeğin verdiği meniden hazırlanan binlerce sperm yumurta hücresinin yanına bırakılır ve spermlerden birisi yumurtayı kendiliğinden döller. Buna klasik tüp bebek yöntemi denir. Bu işlemde her bir yumurta hücresi başına 50 bin-100 bin sperm verilir.
ICSI Intracytoplasmic Sperm Injection Morfolojik analizi yapılmış spermin yumurta içine özel enjeksiyon işlemiyle verilmesi ve döllendirilmesi
IMSI Intracytoplasmic Morpholgically Selected Sperm Erkek interfitilitesi ve Döllenme sorununda En yi durumdaki, sağlıklı spermin mikroskop altında büyütülerek seçilmesi. Bu yöntemle spermler 8000 kata kadar büyütülebilmektedir.
TESE Testicular Sperm Extraction Azospermi olan erkeklerde açık operasyonla alınan testis dokusundan sperm elde edilmesi.
TESA Testicular Sperm Aspiration Azospermi olan erkeklerde iğneyle girilerek testis dokusundan sperm elde edilmesi.
MESA Micro-Epididymal Sperm Aspiration Azospermi olan erkeklerde spermin oluştuğu kanaldan operasyon mikroskobu yardımıyla sperm elde edilmesi.
PESA Percutaneous Epididymal Sperm Aspiration Azospermi olan erkeklerde spermin oluştuğu kanaldan iğneyle girilerek sperm elde edilmesi.
AHA ASSISTED HATCHING Embriyonun rahime tutunması, çevreleyen yapısındaki zardan dışarı tomurcuklanmasıyla başlar. Tomurcuklanma embriyo gelişiminin 5. veya 6.günü blastosiste ulaştıktan sonra gerçekleşir. Rahim içinde tutunabilmesi tamamıyla zardan çıktığında mümkün olmaktadır. Kullanılan ilaçların, çevreleyen zarı kalınlaştırdığı veya embriyoların içinde geliştirildiği kültürlerin zarı sertleştirdiği düşünülmektedir. Embriyoları dondururken ve çözerken kullanılan solusyonlarda zarın sertleşmesine neden olabilmektedir. Bu nedenle rahime tutunması zorlaşabilmektedir. Embriyoloji laboratuarında transfer öncesi embriyonun tomurcuklanmasını kolaylaştırmak amacıyla zarın inceltilmesi veya açılması işlemi yapılarak kalınlaşmış veya sertleşmiş zardan embriyonun kurtulabilmesi kolaylaştırılır. Embriyoları çevreleyen zar belli bir bölgesinden inceltilir veya tam olarak açılır. Bu işlem transferin yapılacağı gün uygulanır. Rahim duvarına tutunması kolaylaştırmak üzere AHA işleminde üç yöntem uygulanmaktadır. Mekanik-Kimyasal-Lazer... Birçok merkez tüm transferlerde bu işlemi direkt uygulamaktadır. Merkezden bilgi alınmalıdır. Tekrarlayan tüp bebek uygulamalarında, kaliteli embriyo tranfer edilmiş olmasına rağmen, gebeliğin elde edilememesi, nedeni izah edilemeyen implantasyon başarısızlığı durumunda ve özellikle embriyoyu çevreleyen zarın kalın olduğu durumlarda AHA implantasyon oranını artırmaktadır. AHA işlemi özellikle 35 yaş üzerinde, FSH değeri normalin üstünde bulunan kadınlarda, daha önceki uygulamalarında iyi kalitede embriyoların transferine rağmen gebelik gerçekleşmeyen olgularda, embriyo zarının kalın olması durumunda ve dondurulmuş- çözülmüş embriyolarda dondurma solüsyonlarının embriyo zarını sertleştirmesi nedeniyle kullanılmaktadır.
FOLIKUL ANTRAL İçinde yumurtanın bulunduğu yumurtalıkta gelişen kese
YUMURTA OOSIT Folikül içinde bulunan yumurta
Ovulasyon induksiyonu TAKİBİ Tüp bebek tedavisinde ise yumurtalıkların uyarılma işlemine "kontrollü ovarian hiperstimülasyon-KOH" adı verilir, amaç daha fazla sayıda olgun yumurta hücresi elde etmektir. Böylece daha fazla sayıda yumurta toplanabilecek, daha fazla sayıda embriyo elde edilecek ve hamilelik şansı arttırılabilecektir. Değişik ilaçlarla ve değişik protokollerle uygulanabilir. Kısa Uzun Protokol gibi. Gonal-f, Pergonal, Metrodin, Puregon, Menogon vs gonotropin içerikli iğneler karın altında göbekten vurularak kullanılır. Genellikle bu 8-15 gün sürer ve follikül büyüklüğü 15 mm yi geçinceye kadar takip edilir. Gün aşırı ultrason ve E2 ölçümleriyle kontrol edilir. Halk arasında 150-250 arasındaki E2 değerinin 1 folikülü işaret ettiği söylenir. Yumurtaların büyümesinin takibi için yapılan ultrason takiplerinin bir diğer önemi de rahimin içini döşeyen "endometrium" adı verilen tabakanın yapısının ve kalınlığının incelenmesidir. Yumurtalar döllenip embriyo oluştuğunda gebeliğin oluşması için bu rahim tabakasının yeterli özelliklere ulaşmış olması gerekmektedir.
RAHİM DUVARI ENDOMETRIUM Regl sırasında incedir, yumurtanın gelişmesiyle beraber kalınlaşmaya (LH) artışına paralel başlar. Yumurtanın çatlamasıyla beraber progestron hormonuyla kalınlığını korur. Ultrasonda üç çizgi (trilaminar) görüntüsü varlığı kaliteli bir rahim içi zarı (endometrium) elde edildiğini gösterir. Benzer şekilde rahim içi zarının 6 mm'den ince ya da 14 mm'den kalın olması durumunda da gebelik şansının azaldığı düşünülmektedir.
OHSS Ovarian Hiperstimülasyon Sendromu Yumurtaların uyarılması sırasında yetersiz yumurta ya da rahim içi zarı gelişimi gibi zaman zaman yaşamı tehdit edebilecek boyutlara ulaşabilen yumurtalıkların aşırı uyarılması sendromu da oluşabilir. PCOS hastalarında daha sık görülen OHSS adı verilen bu tablo tüp bebek tedavilerinin en ciddi komplikasyonlarından biridir. Hafif OHSS durumunda hasta poliklinik şartlarında takip edilebilirken, ciddi OHSS vakalarının hastaneye yatırılması, karında toplanan sıvının özel iğneyle boşaltılıp, birtakım işlemlerden geçirildikten sonra hastaya damardan geri verilmesi uygulanabilir. OHSS olmaması için ultrason ve kan değeri kontrolün yanı sıra ilaçların doğru doz ve zamanda yapılması önemlidir.
OLGUNLAŞMA ÇATLATMA İŞLEMİ HCG Olgunlaşan yumurtalar 16 - 20 mm büyüklüğe ulaştığında, halk arasında "yumurta çatlatma iğnesi" olarak bilinen (Pregnyl veya Ovitrelle) iğnesi karın altında göbekten yapılır. Bu ilaç uygulamasından gelişen yumurtalar karın içi boşluğunda çatlayarak kendiliğinden yumurtlama gerçekleşir. Bu iğnelerden yaklaşık 36 saat sonra, yumurtlama olmadan yumurtaların toplanması gerekir. Tüp bebek tedavisinin başarısı açısından çatlatma iğnesini doğru şekilde ve zamanda uygulaması çok önemlidir. "çatlatma iğnesi" olarak adlandırılsa da tüp bebek tedavisinde ilacın uygulama amacı yumurtaların çatlaması değil "olgunlaşmasıdır"
OPU YUMURTA TOPLAMA İŞLEMİ OOCYTE PICK UP Bu işlem hCG yapılmasından 36-40 saat sonra yapılır. İşlem sırasında genel anestezi verileceğinden geceden veya en az 6 saat öncesinden bir şey yememiş ve içmemiş olunmalıdır. Operasyon yaklaşık 15-30 dakika sürmektedir. Yumurta toplama işlemi (OPU) vajinal yolla uygulanan ultrason cihazına ilave edilen özel bir kanülden ilerletilen ince bir iğnenin yardımı ile yumurtaların tek tek toplanmasıdır. Bu sırada eşten sperm vermesi istenmektedir. Aynı gün işlemden birkaç saat sonra evine dönmektedir. Toplanan yumurtalar özel bir sıvı içinde ameliyathanenin hemen yan odasında bulunan laboratuardaki embriyologlara teslim edilir.
EMBRIYO OPU sırasında elde edilen yumurtalar besleyici bir sıvı içinde hemen laboratuara iletilerek özel bir mikroskopla incelenen yumurtalar "inkübatör" denilen aygıta kaldırılır. İnkübatörler sıcaklığı 37 °C düzeyinde tutularak yumurta hücrelerinin 4-6 saat sonra döllenme için hazır hale gelmelerini sağlar. 18-22 mm arasında toplanan yumurtaların %75-80'i hücresel gelişimlerini tamamlayarak metafaz 2 döllenmeye uygun hale gelirler. Döllenmenin olup olmadığı 2 gün sonra belli olmaktadır. Bölünme hızına göre embriyonun blastomer sayısı beklenen limitleri arasında ise normal gelişen bir embriyo, eğer bu sayı düşükse yavaş gelişen bir embriyo olarak değerlendirilir. Normal bölünme hızına sahip ise 22-25. saatte 2 hücre, 2.günde (42-44 saat) 3-4 hücre, 3.günde(66-68 saatte) 6-8 hücre ve 4.günde ise birleşmeye bağlı olarak 10 ve üzerinde hücreye sahip olan embriyodur. Kalite değerlendirmesine göre ise eşit büyüklükte blastomer yapısına sahip olan fragmantasyon içermeyen ve granüler yapı gözlenmeyen embriyolar "I.kalite" olarak değerlendirilir.
METAFAZ 2 OLGUN YUMURTA Bu aşamada kutup cisimciği görünür ve bu yumurtanın gelişiminin Metafaz-2 aşamasında olduğunu gösterir. Yumurtanın döllenme işleminden önceki olgunluğunu tamamladığını ve spermle birleşmeye hazır olduğunu gösterir. ICSI veya IVF gibi teknikler bu aşamada uygulanır.
2PN PRONUCLEI-NUCLEOLI Dölleme işleminden sonraki gün yumurtanın içinde pronuclei denen iki adet yuvarlak yapı görülür. Bu yuvarlak yapıların içinde de nucleoli denen nokta şeklinde yapılar vardır. Pronucleiden biri yumurtanın genetik materyalini diğeri de spermle gelen babaya ait genetik materyali içerir. Döllenme işleminden 16-18 saat sonra incelenen 2Pnin bulunduğu konum, içlerindeki nucleolilerin yerleşimi ve sayısı embriyonun muhtemel kalitesi açısından önemli bilgiler verir. 2PN bir süre sonra kaybolur bu aşama syngamidir. Bu aşamadan sonra yumurta bölünmeye doğru gelişimini sürdürür.
2. GÜN 2-4 HÜCRE Döllenme işleminden 24 saat sonra bölünme işlemi başlar. Hücreler genelde senkronize şekilde bölünür, örneğin 2 hücre bölünerek 4 hücre olur, devamında 8 hücreye ulaşır ve devam eder. Hücrelerin çok farklı aralıklarla bölünmesi, fragmantasyon diye adlandırılan ve bölünme sırasında oluşan hücre artıklarının oluşması çok beklenmez.
3. GÜN 8 HÜCRE Dölleme işleminden yaklaşık 72 saat sonrasında normal bölünme hızıyla bu aşamada görülen 8 hücre olur. Embriyo içindeki hücrelerin birbiriyle eşit olması, hücreler arasında stoplazma artığı olmaması gibi ayrıntılar kalitesini değerlendirirken göz önüne alınır. Genetik tanı işlemi için blastomer biyopsisi bu aşamada yapılır
4. GÜN MORULA Embriyo bölünmeye devam eder. Hücreler daha fazla birbirine yapışık görünür. Morula halindeki hücrelerin sayılması çok zor hatta imkansız olabilir. Birbirinin içine kaynaşmış gibi görünmesine compact adı verilir. 4.gün embriyolarının kalite değerlendirmesi ;
1. Kalite Early blastosist,kavitasyon ve full morula ve herhangi bir anomali (fragmantasyon, vakuolizasyon gibi) içermeyen / 2. kalite Morula veya compact embriyo morfolojisine sahip en az bir anomalinin eşlik ettiği embriyo / 3. kalite Morula veya compact embriyo morfolojisine sahip 2 veya 3 anomalinin eşlik ettiği veya 10 hücre ve üzeri blastomer sayısına sahip birleşmeye başlamış embriyo / 4. kalite Blastomer sayısı 10 veya daha az sayıda olan herhangi bir birleşme bulgusu gözlenmeyen embriyo
5. GÜN BLASTOSIST 5. günde morula büyür ve ortasında boşluk oluşmaya başlar. Bu aşamadaki embriyo blastosist olarak adlandırılır. Blastosist iki ana tabakadan oluşur. İç kısımda oluşan hücre kümesi İnner Cell Mass (ICM) fetusun (bebek) oluşmasında, dış çevresi ( trophectoderm) de plesentanın oluşmasında rol oynamaktadır.Embriyonun blastosist hali normal yollarla gebe kalan bir kişide yumurtanın rahim içine yerleştiği ve tutunduğu andaki halidir. Blastosist gelişim seviyesi 1 Kavitasyonun başlaması, blastosöl hacminin embriyo hacminin yarısından az olması /2 Blastosöl hacminin embriyo hacminin yarısından fazla olması / 3 Blastosöl hacminin embriyo hacminin tamamını kaplaması / 4Blastosöl hacminin embriyo hacminden büyük olması, dış çeperin incelmesi / 5 Dış çeperin kırılarak tomurcuklanmanın başlaması / 6 Embriyonun dış çeperden tamamen ayrılması, tomurcuklanmanın tamamlanması
Gebelik Haftası 3 hafta 10-50 4 hafta 5-425 5 hafta 20-7300 6 hafta 1,080-56,000 7-12 hafta 7,650-290,000 13-16hafta13,300-250.000 İlk 20 gün içinde -En Düşük -En Yüksek -OrtalamA 12.gün: 17 119 48 13.gün 17 147 59 14.gün 33 223 95 15.gün 17 429 132 16.gün 70 758 292 17.gün 111 514 303 18.gün 135 1690 464 19.gün 324 4310 1061 20.gün 185 3279 1287