Bebeklerde Topuk Kanı Testi
Halk arasında topuk kanı testi, topuk testi ya da zekâ testi olarak tabir edilen tarama testi, yeni doğmuş bebeklere doğumdan sonraki 24 saat ya da doğumdan sonraki üç gün içerisinde yapılır. Bebeklerde topuk kanı testi; hastalık belirtileri henüz ortaya çıkmadan metabolik, genetik ve doğumsal sağlık sorunlarının belirlenmesi için yapılır. Bebeklik döneminde hiçbir bulgu vermeyen, fakat bebek büyüdükçe ortaya çıkan ve bulgu vermeye başladığında tedavisi için çok geç kalınmış olan doğumsal metabolik hastalıkların erken tanısında bu testler ayrı bir önem taşır. Topuk kanı testi içerisinde yer alan kalıtsal metabolik hastalık taranmasının yapılabilmesi için bebeğin doğumdan sonraki 24 saat içerisinde beslenmiş olması gerekir. Diğer bir ifadeyle, yenidoğan bebeklere topuk testi doğumdan hemen sonra yapılmaz, bunun için en az 24 saat süre geçmesi ve bu süre içerisinde bebeğin beslenmiş olması gerekir. Uzmanlar topuk kanı testinin yapılabilmesi adına bebekten alınacak kan için ideal zamanının, doğumdan sonraki ilk 3 ila 5 gün arası olduğunu belirtirler. Bebeğin topuğundan alınan kan örneğinde; doğumsal enzim eksikliği, tiroid bezi gelişimsel bozuklukları, zeka geriliği ve kalıtsal metabolik hastalıklara bakılır. Topuk kanı testinin, 7-10 gün sonra 2. defa bebekten kan örneği alınarak tekrarlanması istenir. (2. test aile hekimliği tarafından yapılır.) Tarama testi sonucunun pozitif çıkması durumunda testin yeniden tekrarlanması istenebilir.
Topuk Kanı Doğumda Bir Kaç Gün Sonra Hemen Alınmalı
Yenidoğan bebeklerde henüz bir hastalık belirtisi olmadan yapılan topuk testi için alınacak olan kan örneği ilk 3-5 gün içinde alınmalıdır. Yeni doğmuş bebekten topuk kanının alınması için en erken zaman ise doğumdan en az 1 gün sonradır. Uzmanlar topuk kanı örneğinin yenidoğan bebeğin hastaneden taburcu olmasından önce mutlaka alınması gerektiğini belirtirler. Tarama testinin bebeğin doğumundan sonraki ilk 7-10 gün içerisinde yeniden tekrarlanması önerilir.
Alinti